O "Młodym Papieżu"

Wyjątkowo pozwalamy sobie w "Konwersatorium" na rozmowę nie o ideach, lecz - o serialu "Młody papież". Obrazoburczy czy integrystyczny? Za czy przeciw? Jesteśmy nim obrażeni czy zachwyceni? Odpowiedzi muszą być zniuansowane...

O liberalizmie

Czy "w gąszczu liberalizmów" znajdziemy istotę tego systemu, sposobu myślenia, ideologii? A może opowieść o liberalizmie jest zawsze tylko opowieścią o pustych ramach? Czy liberalizm zawsze wybiera wolność przeciw autorytetowi? Czy posługuje się polityką, lecz się nią brzydzi?

Można milczeć. A jeśli sił starczy, powiedzieć cicho do Boga: „Zbaw go, proszę”.

O demokracji w Ameryce

Niemal dwieście lat temu Alexis de Tocqueville popłynął do Ameryki, żeby zobaczyć na własne oczy jaka jest tam demokracja. Dzisiaj demokracja amerykańska jest towarem eksportowanym przez mocarstwo na wszystkie strony świata. Czy jednak znamy przez to lepiej specyfikę polityki i wyborów politycznych w USA?

O niepodległości

Wolność, niepodległość i suwerenność, to pojęcia, które często stosuje się zamiennie. Ale zdajemy sobie sprawę, że każde opisuje jakiś inny aspekt sprawy. Jak powinniśmy się posługiwać tymi trzema słowami do opisywania naszej polskiej historii ostatnich dwustu lat?

Czy biorąc to wszystko pod uwagę, mógłby ktoś obecnie twierdzić, że poprzedni papież traktował udostępnienie „starej liturgii” jako „koncesję dla lefebrystów”? 

O sztukach rozumu

Dlaczego gramatyka jest ważna dla umysłu? Dlaczego powiązane są z nią: logika i retoryka? Dlaczego ta sama harmonia istnieje w świecie słów, liczb i w świecie rzeczy? I w końcu: dlaczego niczego o tym nie dowiemy się w dzisiejszej szkole?

O pięknie 

Czy piękno może się swoim znaczeniem i wartością mierzyć z dobrem i prawdą? Czy to, co dobre i prawdziwe, musi być i piękne? Dlaczego co innego jest piękne dla zmysłów, a co innego - dla umysłu? Czy rzeczy piękne zatrzymują przy sobie - czy raczej uwrażliwiają na samo Piękno? 

Nasza Intronizacja Chrystusa to oczywiście nie jakaś wolna elekcja, na której się króla wybiera – lecz publiczny akt uznania władzy tego, kto Królem już jest, rzec można: z urodzenia i z zasługi.

O prawicy i lewicy

Posługiwanie się dzisiaj podziałem na prawicę i lewicę wydaje się czymś nieuniknionym: tak opisujemy najkrócej tożsamość sił politycznych. Czy to odróżnienie bierze się z natury - czy jest czymś umownym? Czy istnieją jakieś stałe cechy, według których mówimy o jednym, że jest prawicowe, a o drugim, że lewicowe? 

O mądrości i jej umiłowaniu

Mądrość to słowo budzące szacunek, ale już filozofia - umiłowanie mądrości - kojarzy się wielu z próżnymi sporami o wszystko. O jaką mądrość i jaką filozofię chodziło starożytnym Grekom? Co zmieniło się w filozofii gdy zaczęli ją uprawiać chrześcijanie?

O wojnie - kiedyś i dzisiaj

Czy w naszej epoce "wojen asymetrycznych" i "wojen hybrydowych" tradycyjne definicje von Clausewitza z "Vom Kriege" zachowują aktualność? Czy można przewidzieć czym ewentualna przyszła wojna będzie się różniła od tych, które znamy z przeszłości i z aktualnych konfliktów? W jaki sposób wygrywa się wojny bez jednego wystrzału?

Audiatur et altera pars. „Niech zostanie wysłuchana i druga strona”. Zasada ta miała długo niewielkie zastosowanie w obszarze sporu dotyczącego reformy liturgicznej i tego, co w liturgii owocne dla uświęcenia wiernych.

Reakcja opinii katolickiej na niedawne unicestwienie przez większość rządową obywatelskiego projektu pełnej ochrony życia powinna być – jak zawsze – równocześnie zdecydowana i rozważna.

O autorytecie, władzy i sile

Świat nowoczesny zaczął się od zanegowania autorytetu na rzecz samodzielnego rozumienia i decydowania - ale wiek XX pokazał z jak wielką gotowością całe narody oddawały swój los autorytetom, niekiedy bardzo niskiej jakości. Skąd bierze się autorytet? Dlaczego nasz język odr ...

Pamiętam jak w styczniu roku 1993, po długiej walce w parlamencie przegłosowana została w końcu ustawa, która blokowała możliwość zabijania dzieci nienarodzonych „ze względów społecznych” i w ogóle – jak to się wówczas mówiło – „na życzenie”.

Pamięć narodów

Pamięć to rzecz niezbędna i niewystarczająca. Niezbędna – ponieważ przechowuje doświadczenia życiowe. Niewystarczająca – ponieważ ona sama nie daje rozumień i rad, jest tylko podręcznym archiwum. Tak samo jest z pamięcią narodów. Czy jednak działa ona tak samo jak nasza osobista pamięć? Co ...

Muzyka – dzieło rozumu

Wszędzie jesteśmy dzisiaj karmieni muzyką, która ma powstawać z emocji i wyrażać emocje. Czy ktoś jeszcze pamięta, że starożytni pojmowali ją jako dzieło rozumu, i dlatego umieszczali w swych szkołach obok matematyki? Gdzie szukać muzyki, którą inspirują te dawne poszukiwania ...

Półprawdy są czasami gorsze od zupełnych kłamstw. 

Prawo ważniejsze niż ustawa

Czym jest prawo? Przyzwyczailiśmy się do ujmowania go dość płasko, jednowymiarowo – jako zestawu przepisów, które przychodzą z zewnątrz naszego życia, z mniej lub bardziej surowymi wymaganiami. Czy jednak ta perspektywa jest jedyna? A może spojrzymy na to szerzej, szukając ...

Początek września jest z reguły okresem wzmożenia zainteresowań sprawami szkolnymi. W tym roku temat sam się narzuca: zapowiedziana w czerwcu przez minister Zalewską reforma edukacji.

W tak wyreżyserowanym spotkaniu z manifestowaną samoakceptacją„gejowską” nie sposób nam, katolikom, ograniczyć się do odegrania roli, którą nam zaproponowano: bycia milczącym akceptantem.

W stronę edukacji klasycznej 

Wciąż reformujemy edukację. Czy możemy ją zreformować tak, żeby nie musieć ciągle zmieniać? Może warto przy tym zerknąć w stronę tego meta-programu, który nie musiał się zmieniać w Europie przez więcej niż setki lat, podczas gdy dookoła zmieniało się niemal wszystko? Czy projekt edukacji klasycznej można realizować w szkole polskiej XXI wieku?

Czy nacjonalizm może być zbawiony?

Czy naprawdę tak wielka różnica jest między nacjonalizmem i patriotyzmem? Czy te dwa słowa wymyślono, żeby odróżnić złą i dobrą miłość ojczyzny? Jaki wpływ na rozumienie nacjonalizmu i patriotyzmu ma to, że zaczęto używać tych pojęć w epoce „detronizacji Boga” i sekularyzacji życia publicznego po rewolucji francuskiej?