Notatki z Reguły
2019.02.21 10:17

Składniki oficjum. Notatki z Reguły (dzień pięćdziesiąty drugi)

Rozdział 18. Jaka powinna być kolejność psalmów

1Najpierw mówimy werset Boże, wejrzyj ku wspomożeniu memu, Panie, pospiesz ku ratunkowi memu, Chwała Ojcu, a następnie hymn właściwy każdej godzinie kanonicznej.

2W dalszym ciągu, w Prymie niedzielnej śpiewamy cztery części psalmu 118, 3a w pozostałych godzinach tego dnia, tj. w Tercji, Sekście i Nonie, po trzy części wspomnianego psalmu 118. 4Pryma poniedziałkowa obejmuje trzy psalmy: 1, 2 i 6. 5I podobnie w Prymie dalszych dni tygodnia aż do niedzieli mówi się po trzy kolejne psalmy aż do psalmu 19, przy czym psalm 9 i 17 dzielimy na dwie części. 6A w ten sposób Wigilie niedzielne zaczynają się zawsze od psalmu 20.

 

Każda godzina służby Bożej zaczyna się od wersetu psalmowego. Można w tym widzieć reminiscencję tego, że modlitwa wielu ojców pustyni polegała na powtarzaniu jednego wersetu (znało się go na pamięć i powtarzało ustami, aby obracał się w sercu). Werset, który wyznacza Reguła jako rozpoczynający oficjum — „Boże, wejrzyj ku wspomożeniu memu...” — też znajdował się wśrod ulubionego pokarmu modlitewnego eremitow wschodnich.

Zaraz potem idzie uwielbienie Trójcy, doksologia trynitarna. (Reguła o tym nie wspomina tu, ale razem z Chwała Ojcu mówi się, zależnie od okresu, bądź Alleluia, bądź Laus tibi, Domine, Rex aeterne gloriae.)

Kośćcem oficjum jest zawsze Psalmodia, nawet w nocnej godzinie czytań. Ale Reguła przyjęła także hymn, w każdej godzinie. W swoim czasie była to nowość: gdy heretycy zaczęli rozpowszechniać swe błędy przy pomocy hymnów, Kościół zaczął przyjmować swoje hymny jako sposób odpowiedzi na to, dla propagowania ortodoksji. W oficjum monastycznym przyjęły się więc hymny Kościoła rzymskiego, po części skomponowane przez świętego Ambrożego, biskupa Mediolanu. Warto wiedzieć, że w tradycji benedyktyńskiej mamy do dziś starożytne hymny kościelne w ich pierwotnej wersji — podczas gdy obowiązująca wersja „trydenckiego” Brewiarza Rzymskiego dźwiga hymny przetworzone nieszczęśliwą reformą papieża-humanisty Urbana VIII (wykonaną m.in. rękami naszego Sarbiewskiego i innych jezuitów); zaś nowa Liturgia Godzin została wypełniona nowymi produkcjami poetyckimi.

Reguła podaje spis Psalmów na każdą godzinę. To poruszające dla świata szukającego zmian jak oświerzbiony szuka drapania — ale dokładnie te same Psalmy śpiewają do dziś mnisi w klasztorach wiernych Regule. 

 

PM

 

----- 

Drogi Czytelniku, skoro jesteśmy już razem tutaj, na końcu tekstu prosimy jeszcze o chwilę uwagi. Udostępniamy ten i inne nasze teksty za darmo. Dzieje się tak dzięki wsparciu naszych czytelników. Jest ono konieczne jeśli nadal mamy to robić.

Zamów "Christianitas" (pojedynczy numer lub prenumeratę)

Wesprzyj "Christianitas"

-----


Paweł Milcarek

(1966), założyciel i redaktor naczelny "Christianitas", filozof, historyk, publicysta, freelancer. Mieszka w Brwinowie.