Pobierz pdf

Od święta Paschy aż do Zesłania Ducha Świętego śpiewamy stale Alleluja, tak przy psalmach, jak i w responsoriach. Natomiast od Zesłania Ducha Świętego aż do początku Wielkiego Postu każdej nocy należy łączyć Alleluja jedynie z sześciu ostatnimi psalmami Wigilii. W każdą zaś niedzielę poza Wielkim Postem z Alleluja należy śpiewać kantyki, Jutrznię, Prymę, Tercję, Sekstę i Nonę; Nieszpory zaś już z antyfoną. W responsoria zaś należy włączać Alleluja jedynie od Paschy do Zesłania Ducha Świętego[1].

Rozdziały 14. i 15. dopełniają regulacje dotyczące oficjum nocnego i stanowią przejście do oficjum dziennego. Tak w jednym, jak i w drugim zapisane są zasady odnoszące się w rzeczywistości zarówno do nocnych Wigilii, jak i do liturgii w ciągu dnia. Nasz Święty Ojciec chciał poświęcić specjalny rozdział „Alleluja” nie tylko dignitatis causa (z „powodu godności”) i przez szacunek dla tej radosnej aklamacji, tak drogiej duszom wszystkich czasów[2], którą, wraz z „Amen”, znajdujemy także w liturgii wieczności (por. Ap 19). Uczynił to przede wszystkim po to, aby dobrze określić i rozszerzyć użycie „Alleluja”. Święty Benedykt chce, aby ta aklamacja była śpiewana we wszystkie dni roku za wyjątkiem Wielkiego Postu. Jest to podejście całkowicie odmienne od rygoryzmu herezjarchy Wigilancjusza (żywiołowo polemizował z nim św. Hieronim), który to chciał zachować śpiew „Alleluja” tylko na dzień Paschy.

Od Świętej Paschy aż do Zesłania Ducha Świętego należy stale, sine intermissione, odmawiać „Alleluja” „tak przy psalmach, jak i w responsoriach”. Aby dobrze zrozumieć sens tego sformułowania, trzeba uważnie czytać kolejne dyspozycje i pamiętać o tym, jak w innych rozdziałach św. Benedykt określa użycie antyfon i „Alleluja”. Podczas całego okresu wielkanocnego „Alleluja” dołącza się do wszystkich responsoriów, tak w niedzielę, jak w dni powszednie. Również w psalmodii nie ma innej antyfony niż „Alleluja”, tak w oficjum nocnym, jak i w dziennym, w niedziele i w dni powszednie.

Podczas całego okresu, który zaczyna się od Zesłania Ducha Świętego i trwa do początku Wielkiego Postu (w czasach św. Benedykta nie było jeszcze Przedpościa) w dni powszednie z „Alleluja” jako antyfoną odmawia się jedynie sześć psalmów drugiego nokturnu. W te same dni podczas Jutrzni (Laudesów), małych godzin i Nieszporów w psalmodię włącza się antyfony, a nie „Alleluja”.

Niedziela jest jakby odnowieniem Paschy, a zatem „Alleluja” rozbrzmi w każdą niedzielę, za wyjątkiem Wielkiego Postu, w prawie wszystkich oficjach: przy kantykach trzeciego nokturnu, przy psalmie 50. i być może także przy następnych w Jutrzni, przy psalmodii Prymy, Tercji, Seksty i Nony. Ale podczas nieszporów będą już śpiewane antyfony, a nie „Alleluja”.

Jeśli chodzi o responsoria, tylko podczas okresu wielkanocnego będzie się je śpiewać z „Alleluja”. Nasz Święty Ojciec nie mówi nic o dodawaniu „Alleluja” do niektórych wersetów i antyfon, jak my to dziś czynimy, a jedynie o śpiewaniu go „przy psalmach, jak i w responsoriach”, tam in psalmis quam in responsoriis.

Dom Paul Delatte OSB

tłum. Tomasz Glanz 

 

----- 

Drogi Czytelniku, skoro jesteśmy już razem tutaj, na końcu tekstu prosimy jeszcze o chwilę uwagi. Udostępniamy ten i inne nasze teksty za darmo. Dzieje się tak dzięki wsparciu naszych czytelników. Jest ono konieczne jeśli nadal mamy to robić.

Zamów "Christianitas" (pojedynczy numer lub prenumeratę)

Wesprzyj "Christianitas"

-----

 

[1] ALLELUIA QUIBUS TEMPORIBUS DICATUR. A sanctum Pascha usque Pentecosten sine intermissione dicatur Alleluia, tam in psalmis quam in responsoriis. A Pentecosten autem usque caput quadragesimae, omnibus noctis, cum sex posterioribus psalmis tantum ad Nocturnos dicatur. Omni vero Dominica extra quadragesima cantica, Matutinos, Prima, Tertia, Sexta Nonaque cum Alleluia dicatur, Vespera vero iam antiphonis. Responsoria vero numquam dicantur cum Alleluia, nisi a Pascha usque Pentecosten.

[2] Zob. to, co dotyczy Alleluia w: Dictionnaires de la Bible, de Théologie i Archéologie chrétienne et de Liturgie.