Ten artykuł, tak jak wszystkie teksty na christianitas.org publikowany jest w wolnym dostępie. Aby pismo i portal mogły trwać i się rozwijać potrzebne jest Państwa wsparcie, także finansowe. Można je przekazywać poprzez serwis Patronite.pl.
+
Objawienie Pańskie
Homilia Przewielebnego Ojca Jeana Pateau
Opata Opactwa Matki Bożej w Fontgombault
(Fontgombault, 6 stycznia 2023 r.)
Ambulabunt gentes in lumine tuo.
Będą poganie chodzić w świetle twoim.
(Iz 60,3).
Drodzy Bracia i Siostry,
Moi Najdrożsi Synowie!
Niespełna dwa tygodnie temu w Betlejem adorowaliśmy Boże Dzieciątko, które narodziło się w stajni. Dziś Kościół znów gromadzi nas wokół tego Dzieciątka, gdy trzej Mędrcy przybyli ze Wschodu ofiarują swoje dary: złoto, kadzidło i mirrę.
Wyprawa Mędrców nie była zwykłą podróżą. Ich przewodnikiem była gwiazda. Nie znali miejsca, gdzie ich oczekiwano. Wiedzieli tylko, że idą do króla, do nowo narodzonego „króla żydowskiego” (Mt 2,2). Ujrzawszy Jego gwiazdę, wyruszyli w drogę, aby oddać mu pokłon.
Liturgia łączy hołd oddawany Dzieciątku przez Mędrców z wypełnieniem proroctwa Izajasza. Pan, o którego narodzinach nie wiedział dotąd nikt oprócz kilku pasterzy, objawia się narodom, które w tym wydarzeniu są uosabiane przez Mędrców. Odtąd ludzie wszystkich ras, narodów, ludów i języków są wezwani do wyruszenia w drogę do Pana, do zjednoczenia się z Chrystusem, Głową Kościoła, aby stać się członkami Jego wielkiego Mistycznego Ciała.
Czyż dziś nie uczestniczymy już w jakiś sposób w cudzie Zesłania Ducha Świętego? Owego dnia ludzie przybyli z krańców ówczesnego świata usłyszeli – każdy we własnym, ojczystym języku – apostołów „głoszących wielkie dzieła Boże” (Dz 2,11).
W roku liturgicznym Zesłanie Ducha Świętego jest świętem ruchomym. Przypomina nam to, że jedną z dróg, którą wraz z Kościołem podążamy do Pana, jest droga roku liturgicznego. To Kościół idzie do Pana. Poza Kościołem nie ma zbawienia. „Całe zbawienie pochodzi jedynie od Chrystusa-Głowy przez Kościół, który jest Jego Ciałem”1.
Wsłuchajmy się więc w to, czego uczą nas Mędrcy. Idźmy za ich przykładem, aby udoskonalić naszą komunię z Chrystusem i Jego Kościołem.
Iść do Dzieciątka, to porzucić bycie u siebie i wybrać bycie u Boga. Tradycja monastyczna, wsłuchując się w rozmowę Pana z bogatym młodzieńcem (por. Mt 19,16-22), niezmiennie podkreśla doniosłość tego porzucenia siebie. Ten, kto jest przywiązany do swych dóbr materialnych albo intelektualnych, do swojego sposobu myślenia – aż do takiego stanu, że przestaje być zdolnym do poddania go w wątpliwość – nie może wybrać się w drogę. Jest więźniem swojego mieszkania, więźniem bycia u siebie. Mędrcy – oto ludzie wolni.
Zgodnie z tradycją do Betlejem przybyło trzech królów, którzy podróżowali razem. Afrykańskie przysłowie poucza: „Jeśli chcesz iść szybko, idź sam, ale jeśli chcesz zajść daleko, chodźmy razem”. Kościół na drodze synodalnej zachęca do zastanawiania się nie tyle nad tym, jak się innym idzie z nami, ale raczej nad tym, jak my idziemy z innymi. Tymi innymi są oczywiście nasi współcześni. Ale tymi innymi są również chrześcijanie wszystkich czasów i z wszystkich krajów, którzy przekazują nam w spadku bezcenny skarb Tradycji. Podążać razem, to słuchać wszystkich tych braci. To także zachowywać jedność wiary. Jakże wiele bolesnych ran zadano w przeszłości – i wciąż są one zadawane – jednemu Ciału, którym jest Kościół!
Droga Mędrców nie jest łatwa. Różne sprawdziany wiary i trudne doświadczenia nie zostały im oszczędzone. Czy rozsądnym było przeorganizowanie całego swojego życia z powodu jakiejś gwiazdy? I jeszcze ta gwiazda znikła! Wątpliwości jeszcze wzrosły, gdy okazało się, że ci, którzy – jak mogli spodziewać się Mędrcy – powinni byli wyruszyć wraz z nimi w drogę do Betlejem, ograniczyli się tylko do wskazania miejsca. Dziś wielu chrześcijan również przechodzi przez doświadczenia wątpliwości: mają wątpliwości dotyczące szczerości i uczciwości polityków, formacji etycznej przekazywanej dzieciom przez szkołę, wiarygodności informacji przekazywanych przez media. Można by wydłużać tę listę, dodając do niej wątpliwości związane z postępowaniem niektórych ludzi Kościoła i ich nauczaniem.
Jednocześnie droga Mędrców jest świadectwem wierności Boga, nawet w trudnych doświadczeniach. Jego łaska, Jego obecność wystarczają. Mędrcy w końcu docierają do celu.
I oto wchodzą do miejsca, gdzie przebywa Dziecię, i ofiarują Emmanuelowi złoto, kadzidło i mirrę.
Złoto – jak wielkiemu Królowi, kadzidło – jak Bogu prawdziwemu, i mirrę – na Jego pogrzeb2.
Mędrcy i ich dary skłaniają nas do kontemplacji rzeczywistości Kościoła. Kościół zdąża do Pana bogaty tymi ludźmi, którzy z pewnością są już w świetle bezpośredniego widzenia Boga, a także tymi, którzy wciąż pielgrzymują na drodze wiary. Ten Kościół promienieje gorliwością ludzi głoszących Ewangelię – biskupów, kapłanów, zakonników i świeckich, którzy w porę i nie w porę (por. 2 Tm 4,2) głoszą Dobrą Nowinę o przyjściu Zbawiciela, często narażając przy tym swoje życie. Ten Kościół jaśnieje modlitwą dusz oddanych wychwalaniu Boga, modlitwą zakonników i zakonnic z klasztorów kontemplacyjnych. Oto jego złoto.
Z tego niezliczonego ludu, za dnia i w nocy, wznosi się do Bożego Dzieciątka wieczyste, nigdy nie ustające uwielbienie. Oto kadzidło Kościoła.
Będąc Oblubienicą strojną i ozdobioną klejnotami dla swojego Oblubieńca, Kościół przygarnia także grzeszników, którzy potrzebują spotkania z miłosierdziem Boga i wybaczenia od ludzi. Ci zaś, gdy zostaną włączeni w Misterium Paschalne, w Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, jedynego Zbawiciela, odnajdą pojednanie i pokój. Ofiarując mirrę, Kościół błaga Boże Dziecię o łaskę oczyszczenia dla swoich własnych dzieci.
Mirra jest ostatnim darem złożonym przez Mędrców. Choć mniej cenna niż złoto i kadzidło, jest ona darem, który Boże Dziecię przyjmuje z największą wdzięcznością i radością. Z pewnością to Dziecię jest wielkim Bogiem, Stwórcą całego świata, do którego cały ten świat i wszystko, co w nim jest, należy. Słuszne jest więc, aby otrzymało złoto. Tak, to Dziecię jest Bogiem Trzykroć Świętym, jest Najwyższym. Należy Mu się zatem cała chwała i uwielbienie, należy Mu się kadzidło. Gdy jednak ten wielki Bóg spoczywa tam, w ubogiej stajence w postaci pokornego dziecka, objawia się nam jako biedak pragnący uczestniczyć w całej ludzkiej niedoli. Chce przyjąć nasze nędze, aby w zamian wypełnić nas swoim miłosierdziem. W tej perspektywie Objawienie staje się świętem wszystkich tych, którzy – jacy by nie byli – całkowicie oddają się Bogu. Dla nich grzech i zło nie są ostatecznym kresem. Gdy uświadomią sobie swoją grzeszność i odwołają się do Bożego miłosierdzia, otworzy się przed nimi droga wybaczenia, droga powrotu do łaski.
Mędrcy za chwilę się oddalą. Zapewne wychodząc, powiedzą, że wrócą do siebie inną drogą. Maryja zostanie zakłopotana ze złożonymi przez nich darami.
My też, jak Mędrcy, odejdziemy od Dzieciątka i znów wyruszymy w podróż. Otrzymamy jednak od Niego na drogę dary: złoto, kadzidło i mirrę.
Złoto – abyśmy zachwycili się duchowym pięknem Kościoła i naszych braci; kadzidło – aby pobudzić nasze serca, tak często uśpione, do modlitwy i uwielbienia; wreszcie mirrę – aby przypominała nam o tym, że jesteśmy grzesznikami, i zachęcała do pokuty w nadziei uzyskania wybaczenia.
Ewangelia nie wspomina o czwartym darze, o cieście Trzech Króli3. Dzielmy się nim i cieszmy w najbliższych dniach, pamiętając o drodze wiary, nadziei i miłości, na której oczekują nas Mędrcy.
Amen.
Dom Jean Pateau OSB
tłum. Tomasz Glanz
-----
Drogi Czytelniku, prenumerata to potrzebna forma wsparcja pracy redakcji "Christianitas", w sytuacji gdy wszystkie nasze teksty udostępniamy online. Cała wpłacona kwota zostaje przeznaczona na rozwój naszego medium, nic nie zostaje u pośredników, a pismo jest dostarczane do skrzynki pocztowej na koszt redakcji. Co wiecej, do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Zachęcamy do zamawiania prenumeraty już teraz. Wszystkie informacje wszystkie informacje znajdują się TUTAJ.
1 Katechizm Kościoła Katolickiego, 846.
2 Antyfona do Benedictus (Pieśni Zachariasza) z pierwszego dnia po Objawieniu Pańskim, cyt. za: adiutorium.pl .
3 We Francji ze świętowaniem Objawienia Pańskiego związany jest zwyczaj przygotowywania i wspólnego spożywania specjalnego ciasta nazywanego ciastem Trzech Króli (Galette des Rois).
(1969), mnich benedyktyński, opat Opactwa Najświętszej Maryi Panny w Fontgombault.