Trzonem Liturgii godzin są psalmy, które zawierają w sobie cały Stary i Nowy Testament, streszczając pierwszy, a zapowiadając drugi. Ojcowie Kościoła porównywali Księgę Psalmów do ogrodu rajskiego, pełnego drzew, po którym przechadzał się Pan.

 

Psalmy dają też pełen przegląd wszystkich stanów ludzkiej duszy. Tak pisze o nich św. Atanazy:

 

Wydaje się, że psalmy są dla śpiewającego jakby zwierciadłem, w którym rozpoznaje on samego siebie i poruszenia swej duszy. Także ten kto słucha śpiewu psalmu, odbiera go jako pieśń dotyczącą siebie. Wtedy albo pokutuje w milczeniu, karcony przez własne sumienie, albo wybucha radością, słysząc o nadziei w Bogu i zaczyna dziękować za łaskę udzieloną wierzącym.

 

Jednak Liturgia godzin nie jest modlitwą prywatną, lecz modlitwą całego Kościoła, toteż psalmy odmawia się w niej w imieniu Kościoła, Chrystusa, a nawet utożsamiając się z Chrystusem. Liturgia rozpoznaje bowiem w psalmach głos Chrystusa wołającego do Ojca, Ojca przemawiającego do Syna, a także głos Kościoła.

 

Dixit Dominus, psalm 110, rozpoczynający się od słów: Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjaciół twoich podnóżkiem nóg twoich, jest psalmem szczególnym i zajmuje ważne miejsce w psalmodii Liturgii godzin. Św. Augustyn tak pisze o tym psalmie:

 

Bóg bowiem wyznaczył czas dla swoich obietnic, a także czas wypełnienia tego co przyrzekł. Czas obietnic był w okresie proroków aż do Jana Chrzciciela. Od niego zaś poczynając dalej aż do końca nastał czas wypełnienia tego co zostało przyrzeczone. Wierny jest Bóg, który uczynił siebie dłużnikiem, nie otrzymując niczego od nas, a przyrzekając nam tak wielkie rzeczy. Mało było przyobiecać, nawet na piśmie zobowiązać się raczył, niejako dając nam cyrograf na swoje obietnice.

 

Psalm ten ma charakter prorocki i mesjański. Sam Pan Jezus objaśnia go w ten sposób:

 

"Gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus zadał im takie pytanie: „Co sądzicie o Mesjaszu Czyim jest synem?” Odpowiedzieli Mu: „Dawida”. Wtedy rzekł do nich: „Jakżeż więc Dawid natchniony przez Ducha może nazywać go Panem gdy mówi: Rzekł Pan do Pana mego: siądź po prawicy mojej, Aż położę Twoich nieprzyjaciół pod stopy Twoje.
Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jak może być tylko jego synem?” (Mt 22, 41-45)

 

To chrystusowe objaśnienie tego psalmu z położeniem akcentu na jego synowską relację z Bogiem, czyli Boską naturę, tak mocno wryło się w pamięć uczniów, że nie tylko powtórzone zostało u pozostałych ewangelistów synoptycznych, ale też zacytowane w Dziejach Apostolskich. Zresztą ta egzegeza dokonana przez samego Pana Jezusa jest chyba solą w oku współczesnych teologów, uparcie obstających przy teorii, jakoby Chrystus nie miał w swym ziemskim życiu świadomości bycia Bogiem.

 

Tak więc psalm ten ma charakter prorocki i mesjański. Tajemnicze słowa z łona przed jutrzenką Cię zrodziłem wyrażają to co niewyrażalne: intymną relację synowską pomiędzy Bogiem i Mesjaszem – Chrystusem. Słowa Przysiągł Pan i nie będzie żałował: Ty jesteś kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka zapowiadają wygaśnięcie kapłaństwa według obrządku Aarona a nastanie czasu gdy Chrystus będzie jedynym kapłanem stojącym przed obliczem Boga, w prawdziwym przybytku „Świętym Świętych”, to jest w niebie. Nawiązanie do Melchizedeka zapowiada Eucharystię, wszak Melchizedek ofiarowywał wino i chleb.

 

Oto psalm Dixit Dominus Claudia Monteverdiego ze sławnego Vespro della Beata Vergine. Przez cały utwór przewijają się melodie chorałowe, mające charakter deklamacji na jednym dźwięku, co tym bardziej podkreśla doniosłość słów i na zasadzie kontrastu wśród blasku polifonicznego opracowania czy fragmentów solistycznych, przypomina o sakralnym charakterze tego dzieła. Doskonałe wykonanie dokonane w bazylice św. Marka w Wenecji przez The Monteverdi Choir, The London Oratory Junior Choir oraz The English Baroque Soloists, pod dyrekcją Johna Eliota Gardinera dodatkowo akcentuje wyjątkową teatralność tego opracowania psalmu 110.

 

Antonina Karpowicz-Zbińkowska