Kim jest Ta, co wyłania się z pustyni
Wśród słupów dymu,
Owiana wonią mirry i kadzidła
I wszelkich wonności kupców?
(…)

Kimże jest Ta, która świeci z wysoka jak zorza,
Piękna jak księżyc, jaśniejąca jak słońce,
Groźna jak zbrojne zastępy?
(…)

Kim jest ta, co się wyłania z pustyni,
Wsparta na oblubieńcu swoim? (Pnp 3,6; 6,10; 8,5)
 

Kim Ona jest? – oto pytanie nurtujące przez wieki chrześcijan. Maryja jest i była zawsze postacią fascynującą i bliską zarazem, w którą Kościół wpatruje się, widząc w Niej wzór doskonale zjednoczonej z Chrystusem-Oblubieńcem.

 

Tradycja chrześcijańska interpretując Pieśń nad pieśniami w sensie maryjnym stosuje właśnie do Maryi słowa:

 

Śniada jestem lecz piękna,
Córki jerozolimskie.

 

Pomijając tradycję czarnych Madonn, która jest w pewnym sensie dosłownym odczytaniem tych słów, mamy tu do czynienia z odkrywaniem Maryi jako tej, o której mówi Pieśń nad pieśniami:

O jakże piękna jesteś, przyjaciółko moja.

 

Wiek XVII jest czasem ogromnego rozkwitu pobożności maryjnej. Zaowocowała ona słynnym Traktatem o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny św. Ludwika Marii Grignion de Montforta. Głośne były ówczesne spory na temat Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Jako potwierdzenie prawdy o Niepokalanym Poczęciu odczytywane były między innymi słowa z Pieśni nad pieśniami:

 

Cała jesteś piękna, przyjaciółko moja,
I nie ma w tobie skazy,

(…)

Gołąbko moja nieskalana.

 

Maryja bowiem jest obrazem Kościoła eschatologicznego – Oblubienicy Chrystusa, a reprezentując Kościół, jest przedmiotem całkowitego upodobania Bożego. Ona jest prawdziwą przyjaciółką Boga i do Niej Bóg od początku może powiedzieć:

 

Cała jesteś piękna, przyjaciółko moja,
I nie ma w tobie skazy.

 

Posłuchajmy motetu Nigra sum ze sławnego Vespro della Beata Vergine Claudia Monteverdiego, pomyślanego jako bardzo intymny utwór, będący typowym przykładem XVII-wiecznej pobożności maryjnej, oscylujący na granicy sacrum i profanum.