Felietony
2014.05.04 10:09

De Maria numquam satis

Podyskutuj o tym artykule na FB

Wśród różnych nurtów pobożnościowych w Kościele katolickim największą popularnością cieszy się chyba nurt pobożności maryjnej. Maryja była od pierwszych wieków chrześcijaństwa wzywana jako orędowniczka wszystkich wierzących. Szczególne miejsce pośród modlitw skierowanych do Maryi zajmuje Litania loretańska, której początki sięgają XII wieku. W 1581 roku papież Sykstus V nadał za jej odmawianie przywilej odpustu.

 

Składa się ona z wielu rozmaitych wezwań do Matki Bożej, w których wymieniane są Jej szczególne przymioty. W miarę upływu czasu dodawane były kolejne wezwania, które świadczyły o rozwoju powszechnej pobożności maryjnej w Kościele. Zwłaszcza niezwykle piękne są wezwania zaczerpnięte z obrazów starotestamentalnych, które mają unaocznić wypełnienie Bożych obietnic w życiu Maryi. Różne figury starotestamentalne, jak na przykład "wieża dawidowa", czy "arka przymierza", znajdują w osobie Matki Bożej swoje wypełnienie i ostateczny sens. Wezwania takie jak Domie złoty czy Różo duchowna w odniesieniu do Maryi są przez wieki dzięki tej litanii przedmiotem kontemplacji całych pokoleń chrześcijan.

 

Wezwanie Wieżo Dawidowa nawiązuje do istniejącej w biblijnej Jerozolimie, w północno-zachodniej części wzgórza Syjon, wieży zwanej Dawidową, która pełniła strategiczną rolę obronną. Umożliwiała bowiem obserwację całej okolicy i śledzenie ruchów nieprzyjaciela w razie oblężenia. Była symbolem miasta, mieszkający w jej cieniu mogli czuć się bezpieczni. W Królestwie Bożym, w nowej Jerozolimie, to Maryja jest wieżą, którą Bóg wzniósł, by ochraniała uciekających się do Niej w czas ataków zła, by broniła nowego Jeruzalem, aby orientowała nas w sytuacjach dramatycznych i była symbolem jedności.

 

Zwłaszcza w Polsce Litania loretańska wrosła w kulturę i narodową religijność. Przez wieki słychać ją było nie tylko w kościołach, ale i w domach czy przy przydrożnych kapliczkach. Polska wersja tej litanii różni się także dodanym do niej wezwaniem Królowo Polski.

 

Serdecznie polecam barokowe, 6-głosowe opracowanie Litanii loretańskiej autorstwa Marc-Antoine’a Charpentiera, w koncertowym wykonaniu zespołu Le Concert des Nations pod dyrekcją Jordiego Savalla.

 

Antonina Karpowicz-Zbińkowska

 


Antonina Karpowicz-Zbińkowska

(1975), doktor nauk teologicznych, muzykolog, redaktor „Christianitas”. Publikowała w „Studia Theologica Varsaviensia”, "Christianitas", na portalu "Teologii Politycznej" oraz we "Frondzie LUX". Autorka książek "Teologia muzyki w dialogach filozoficznych św. Augustyna" (Kraków, 2013), "Zwierciadło muzyki" (Tyniec/Biblioteka Christianitas, 2016) oraz "Rozbite zwierciadło. O muzyce w czasach ponowoczesnych"(Tyniec/Biblioteka Christianitas, 2021). Mieszka w Warszawie.