Felietony
2014.09.14 11:35

De Eucharistia (III) O sacrum convivium

Eucharystia

Uczta w zwyczajnym, ziemskim wymiarze oznacza wspólnotę i pojednanie współbiesiadujących. W tradycji chrześcijańskiej uczta jest symbolem Królestwa Bożego, w którym pokarmem i pokrzepieniem dla człowieka jest Pan. W znaczeniu eschatologicznym uczta jest symbolem chwały przyszłego życia.

 

W Biblii pojawia się co jakiś czas obraz uczty. W Księdze Przysłów uosobiona Mądrość Boża wyprawia ucztę i zaprasza na nią prostaczków słowami:

 

Chodźcie, nasyćcie się moim chlebem,

Pijcie wino, które zmieszałam. (Prz 9,5)

 

Sam Chrystus mówi o Królestwie Bożym w swoich przypowieściach posługując się obrazem uczty, np:

 

Wielu przyjdzie ze Wschodu i Zachodu i zasiądą do stołu z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem w królestwie niebieskim (Mt 8,11)

 

Czym jest więc uczta eucharystyczna? Jest zapowiedzią i rękojmią przyszłej chwały, a jednocześnie jest urzeczywistnieniem już teraz obietnicy Chrystusa, że będzie trwać wśród nas, z my w Nim.

 

Uczta sakramentalna nie służy zaspokojeniu głodu fizycznego, lecz oznacza mistyczne umocnienie duszy. Ojcowie Kościoła uczą, że tak jak zazwyczaj pokarm, który spożywamy buduje nasze ciało, przemienia się w nie, tak Eucharystia nas przemienia w Mistyczne Ciało Chrystusa. Na tym polega jednoczący współbiesiadujących charakter uczty eucharystycznej.

 

Motet Thomasa Tallisa O sacrum convivium oparty jest na tekście antyfony do Magnificatu z drugich nieszporów na uroczystość Bożego Ciała. Tekst jego brzmi:

 

O święta uczto, w której spożywany jest Chrystus,

Przywoływana jest pamięć Jego męki,

Umysł nasz napełniony jest łaską

I dana jest nam rękojmia przyszłej chwały.

 

Muzyka skomponowana przez Tallisa do tego tekstu w znakomity sposób oddaje zawarte w nim treści. Każdy wers potraktowany jest w inny sposób. Słowa o sacrum convivium – o święta uczto – ujęte są w medytacyjnych, wielokrotnie powtarzanych, rozkołysanych imitacjach. Potęgujący się ciąg progresji na słowach recolitur memoria passionis eius – przywoływana jest pamięć Jego męki – przywodzi na myśl nieprzerwane w ciągu wieków uobecnianie ofiary Chrystusa przez sprawowanie mszy.

 

Antonina Karpowicz-Zbińkowska

 

 

 

 


Antonina Karpowicz-Zbińkowska

(1975), doktor nauk teologicznych, muzykolog, redaktor „Christianitas”. Publikowała w „Studia Theologica Varsaviensia”, "Christianitas", na portalu "Teologii Politycznej" oraz we "Frondzie LUX". Autorka książek "Teologia muzyki w dialogach filozoficznych św. Augustyna" (Kraków, 2013), "Zwierciadło muzyki" (Tyniec/Biblioteka Christianitas, 2016) oraz "Rozbite zwierciadło. O muzyce w czasach ponowoczesnych"(Tyniec/Biblioteka Christianitas, 2021). Mieszka w Warszawie.