Kolejnym dobrodziejstwem, przeznaczonym przez Ducha Bożego dla duszy wiernej Mu w działaniu, jest dar mądrości, wyższy nawet od daru rozumu. Oba te dary są ze sobą związane w ten sposób, że dar mądrości pozwala smakować i posiadać to, co zostało ukazane przez dar rozumu. Psalmista, zapraszając człowieka, aby zbliżył się do Boga, zachęca go do zasmakowania w Najwyższym Dobru: „Skosztujcie, a obaczcie, iż słodki jest Pan” (Ps 33,9). W uroczystość Pięćdziesiątnicy Kościół święty prosi Boga, by udzielił nam dobrodziejstwa smakowania dobra (recta sapere), gdyż zjednoczenie duszy z Bogiem jest raczej doświadczaniem przez smak niż widzeniem, które byłoby nie do pogodzenia z naszym obecnym stanem. Światło udzielane przez dar rozumu nie dochodzi do nas wprost, a chociaż raduje duszę i daje jej wrażliwość na prawdę, to z zasady jest dopełniane przez dar mądrości jako cel.

Podczas gdy dar rozumu jest oświeceniem, dar mądrości jest zjednoczeniem. A zjednoczenie z Najwyższym Dobrem dokonuje się przez wolę, to znaczy przez miłość, która znajduje się w woli. Tę samą kolejność zauważamy w hierarchii anielskiej. Cherubin oświetla rozum, ale nad nim jest jeszcze płonący Serafin. Oczywiście Cherubin tak samo płonie miłością, podobnie jak Serafin korzysta z żywego światła rozumu – ale między jednym i drugim zachodzi różnica według tego, jaki czynnik dominuje. Najwyżej stoi ten, który przez miłość wnika najgłębiej w to, co Boskie. To on smakuje w Najwyższym Dobru.

Siódmy dar został ozdobiony pięknym imieniem mądrości, otrzymanym od Mądrości przedwiecznej, do której ten dar upodabnia się przez gorące przywiązanie. Ową Mądrością niestworzoną, pozwalającą się smakować człowiekowi w tej dolinie łez, jest to samo Boskie Słowo, które Apostoł nazywa „jasnością chwały Ojca i odbiciem Jego istoty” (por. Hbr 1,3). To Słowo posłało nam Ducha, by nas uświęcał i z Nim złączył. Najwznioślejsze działanie Ducha Bożego polega więc na jednoczeniu nas z Tym, który będąc Bogiem stał się ciałem i dla nas stał się posłuszny aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej (por. Flp 2,8). Poprzez misteria dopełnione w swoim ciele Jezus dał nam dojść aż do swej Boskości. Dzięki wierze oświeconej nadprzyrodzonym rozumem widzimy Jego chwałę jako jednorodzonego od Ojca, pełną łaski i prawdy (por. J 1,14). Podobnie, stawszy się uczestnikiem naszej uniżonej natury ludzkiej, dał się już na tym świecie – jako Mądrość niestworzona – posmakować owej mądrości stworzonej, którą Duch Święty kształtuje w nas jako najwznioślejszy ze swoich darów.

Szczęśliwy więc ten, w którym króluje ta cenna mądrość objawiająca duszy smak Boga i tego, co Boże! „Człowiek cielesny – mówi Apostoł – nie pojmuje tego, co jest Ducha Bożego” (1 Kor 2,14), dlatego żeby cieszyć się tym darem, musi stać się człowiekiem duchowym, poddać się z synowską ufnością pragnieniu Ducha. Wtedy podobnie jak wielu innych przestanie być niewolnikiem życia cielesnego, a stanie się to dzięki rozważnej uległości względem Ducha Bożego, który go szukał i znalazł. Człowiek duchowo nie wyrobiony, podległy duchowi świata jest niezdolny do zrozumienia, czego udziela dar mądrości i co objawia dar rozumu. Zajmuje się jednak sądzeniem tych, którzy otrzymali te dary, a nawet ich krytykuje. Szczęście, jeśli ich nie ściga i nie prześladuje! Jezus mówi nam wyraźnie, że świat nie może przyjąć Ducha Prawdy, „bo Go nie widzi, ani Go nie zna” (J 14,17). Niech zatem ci, którzy mają szczęście pragnąć Najwyższego Dobra, wiedzą, że muszą być zupełnie wolni od ducha światowego, będącego osobistym wrogiem Ducha Bożego. Uwolnieni z łańcucha, będą mogli wznieść się aż do mądrości.

Właściwością daru mądrości jest powodowanie w duszy wielkiej siły życiowej i umocnienie jej zdolności. Całe życie staje się dzięki niemu jakby zdrowsze, jak to się zdarza tym, którzy przyjmują odpowiadający im pokarm. Nie ma już więcej sprzeczności między Bogiem i duszą, i dlatego ich zjednoczenie staje się łatwe. „Gdzie Duch Pański, tam wolność” (2 Kor 3,17). Pod wpływem Ducha mądrości wszystko staje się dla duszy łatwe. To, co jest przykre dla natury, nie wprowadza już w niej zamieszania, ale wydaje się miłe, a serce nie obawia się już tak bardzo cierpienia. Nie tylko można powiedzieć, że Bóg jest niedaleko od  duszy, którą Duch Święty natchnął takim usposobieniem, ale widać, że jest z nią zjednoczony. Niech jednak dusza czuwa nad swoją pokorą, gdyż pycha może się jeszcze w niej wzbudzić, a wtedy jej upadek będzie tym głębszy, im wyższy był jej wzlot.

Prośmy wytrwale Ducha Bożego, żeby nam nie odmawiał owej cennej mądrości, która nas zaprowadzi do Jezusa, Mądrości nieskończonej. Pewien mędrzec żyjący jeszcze pod Starym Prawem wzdychał do tego dobrodziejstwa, gdy pisał słowa, których pełne znaczenie zna jedynie chrześcijanin: „Modliłem się, a dana mi jest roztropność, i wzywałem, i przyszedł na mnie duch mądrości” (Mdr 7,7). Trzeba zatem usilnie prosić o ten dar. W Nowym Przymierzu św. Jakub Apostoł zachęca nas do tego przez swe najbardziej stanowcze wezwania: „Jeśli kto z was potrzebuje mądrości, niech prosi od Boga, który daje wszystkim obficie i nie wymawia, a będzie mu dana. Niech zaś prosi z wiarą, nic nie wątpiąc” (Jk 1,5). Ośmielamy się wziąć do siebie tę zachętę Apostoła, Duchu Boży, i mówimy do Ciebie: Ty, który pochodzisz od Mocy i Mądrości, daj nam mądrość. Ten, który jest Mądrością, posłał Ciebie do nas, aby nas z sobą zjednoczyć. Uwolnij nas od nas samych i zjednocz nas z Tym, który zjednoczył się z naszą słabą naturą. Ty, który jesteś uświęconym węzłem jedności, bądź więzią, która nas na zawsze zjednoczy z Jezusem, a Ten, który jest Mocą i Ojcem przyjmie nas jako swoich dziedziców i współdziedziców swego Syna (por. Rz 8,17).

 

 

Dom Prosper Guéranger OSB

 

 

tłum. Paweł Milcarek

 

---

 

Czytaj także:

 

Wprowadzenie do rozważań

O darze pobożności

O darze bojaźni

O darze umiejętności

O darze męstwa

O darze rady

O darze rozumu