Jak wspominałam ostatnio, św. Augustyn naucza, że Chrystus jest prowadzącym w śpiewie, a Kościół Mu w tym śpiewie odpowiada. Kościół zatem chwali Boga ustami Chrystusa, a jednocześnie Chrystus jest Tym, który nas uczy pieśni nowej. 

Czym jednak jest pieśń nowa? Św. Augustyn pisze, że Bóg nie uczy nas żadnej innej pieśni niż kantyku wiary, nadziei i miłości. To jest właśnie ta pieśń nowa. Ale jest także i pieśń stara: pożądliwość ciała śpiewa pieśń starą, nową zaś miłość Boża. Pieśń nowa jest więc pieśnią duchową: sama miłość to głos wołający do Boga, głos docierający do Bożych uszu.

Posłuchajmy motetu Jana Sebastiana Bacha Singet dem Herrn ein neues Lied, którego tekst jest kompilacją fragmentu psalmu 149, chorału protestanckiego, tekstu autorstwa Johanna Gramanna i psalmu 150. Na uwagę zasługuje szczególnie pierwsza jego część. Użyty tu fragment psalmu 149 brzmi:

Śpiewajcie Panu pieśń nową,

Chwała Jego niech zabrzmi w zgromadzeniu świętych,

Niech Izrael cieszy się swym Stwórcą,

Niech synowie Syjonu radują się swym Królem,

Niech chwalą Jego imię wśród tańców,

Niech grają mu na bębnie i harfie.

Mamy tu do czynienia z pewnym paradoksem: jest to bowiem pieśń o pieśni, o pieśni duchowej. Jak oddać muzyką pieśń duchową? Bach jest tu jak zwykle mistrzem symboliki muzycznej, podnosi barokową formę muzyki słyszalnej ludzkim uchem do rangi obrazu rzeczywistości niewidzialnej. Psalm 149 przyodział w szatę toccaty i fugi – radosnych i łączących dwa przeciwieństwa: słyszy się tu jakby przeogromną liczbę głosów powtarzających singet, singet, a jednak nie ma się wrażenia chaosu, ale właśnie porządku, harmonii i jednomyślności wśród różnorodności.

Jak powiada św. Augustyn, cały świat stanowi chór Chrystusowy. Chór zaś polega na jednomyślności śpiewających.

 

Antonina Karpowicz-Zbińkowska