Pieśń jest obrazem prawdziwego kultu oddawanego Bogu. Stary testament skrzętnie notuje pieśni wyśpiewywane Bogu przez wielkie postaci, takie jak Mojżesz, Debora czy Dawid i nie mają te pieśni charakteru jedynie poetyckiego ozdobnika, ale są obrazem modlitwy zanoszonej przed oblicze Boże przez oranta składającego dzięki w imieniu całej społeczności, lub wstawiającego się za nią, proszącego o łaskę. Śpiewający jest tu więc pośrednikiem między Bogiem i ludem.

Pieśń ma jednak również znaczenie metaforyczne – oznacza pewną misję życiową, np. do Ezechiela Bóg powiada:

Oto jesteś dla nich jak ten, co śpiewa o miłości, ma piękny głos i doskonały instrument: słuchają oni twoich słów, jednakże według nich nie postępują (Ez 33,32).

Szczególne miejsce zajmuje w tej symbolice postać Dawida – Bożego śpiewaka, którego ikonografia chrześcijańska przedstawia z nieodłączną harfą. Księga Syracha tak go opisuje:

W każdym swym czynie oddał chwałę
Świętemu i Najwyższemu, słowami uwielbienia,
Z całego serca śpiewał hymny
I miłował tego, który go stworzył (Syr 47,8).

Tradycja chrześcijańska widzi w Dawidzie typ Chrystusa: oto idealny król, niegdyś niepozorny młodzieniec pochodzący z Betlejem, namaszczony z rąk Samuela, król – poeta, król – śpiewak, pozostający jak nikt inny w intymnej relacji z Bogiem, król – pośrednik. Według zapowiedzi anioła z ewangelii św. Łukasza Chrystus ma objąć właśnie tron Dawida, jest więc Nowym Dawidem, prawdziwym królem i jedynym Pośrednikiem.

Św. Augustyn pisze:

Ponieważ Chrystus miał przyjść jako potomek Dawida – dlatego też pod jego imieniem, jako w obrazie był przepowiedziany. Zatem Dawid to Chrystus, bo też imię Dawida tłumaczy się „silny ręką”; a któż jest na tyle silny w ręce, jak nie ten, kto z krzyża zwyciężył świat?

Dawid przedstawiany jest w sztuce z harfą, jako symbol mistyka, modlącego się, przebywającego z Bogiem. Harfa, jak powiada św. Augustyn, ma znaczenie mistyczne. Gra na harfie oznacza nie tylko modlitwę, ale też zgodność, harmonię życia i postępowania z relacją do Boga. Słowa Psalmisty "Dobrze jest dziękować Panu na harfie dziesięciostrunnej i cytrze przy śpiewie" św. Augustyn objaśnia tak, że harfa dziesięciostrunna oznacza dziesięcioro przykazań zwartych w Prawie. A więc ten prawdziwie gra na harfie, kto wypełnia przykazania. Harfy pojawiają się też w Apokalipsie – symbolizują one modlitwy świętych.

Posłuchajmy jak wyobrażał sobie śpiewającego Dawida Jerzy Fryderyk Haendel w oratorium Saul. Będzie to piękna aria da capo zakończona symfonią na harfę. Jak pamiętamy Dawid śpiewał i grał dla króla Saula opętanego przez złe duchy i swoim śpiewem uspokajał go. Tekst tej arii jest ułożony na wzór psalmu:

O Panie, którego miłosierdzie nieskończone,
Nad wszystkim twoje dzieła zwyciężają:
Chociaż człowiek codziennie przekracza twoje Prawo,
Twoja cierpliwość nie może zawieść.
Jeśli jednak grzech człowieka będzie zbyt wielki,
Gdy szatan nim zawładnął –
Ty dłużej czekasz na skruchę,
I leczysz jego zranioną duszę.

 

Antonina Karpowicz-Zbińkowska