O sympatiach i antypatiach Polaków
Dlaczego tak się dzieje, że jedne narody są nam bliższe, inne - dalsze? Skąd biorą się sympatie i antypatie Polaków - jak się rozkładają geograficznie, cywilizacyjnie, historycznie? Co mają do tego długie historyczne sąsiedztwa, okolicznościowe propagandy lub tworzenie się nowych narodów u naszego boku? Z Filipem Memchesem, publicystą tygodnik.tvp.pl rozmawia Paweł Milcarek.

Jan Matejko tworząc swój cykl Dzieje cywilizacji w Polsce, jedną z kilkunastu ilustracji poświęcił właśnie temu wydarzeniu – swoim zwyczajem ujmując w jednym malowidle narrację przekraczającą portretowany moment dziejowy.

Publikujemy na stulecie odzyskania niepodległości kolejne rozdziały książki Pawła Milcarka "Polska chrześcijańska. Kamienie milowe". 

O śpiewie Polaków

Nie tylko przeżycia osobiste, ale i życie społeczne wytwarzają wiele okazji, w których można i trzeba śpiewać. W kościele, przy stole biesiadnym, na obchodach wspólnotowych - wszędzie tu brak śpiewu to poważny defekt. Czy własny i nieszkolony śpiew może i powinien być zastępowany odtworzeniami wykonań artystycznych, z płyty? Swoją opinię i sposoby ośmielania do śpiewu zwierza doświadczony wychowawca i pedagog muzyki, chórmistrz Zbigniew Siekierzyński.

Ludzie niepodległości - Stanisław Sedlaczek

W cyklu rozmów o pokoleniu Niepodległości 1918 wspominamy Stanisława Sedlaczka (1892-1941), jednego z twórców harcerstwa, organizatora drużyn "na Rusi i w Rosji" w trakcie I wojny światowej, potem członka władz naczelnych Związku Harcerstwa Polskiego, a w trakcie II wojny światowej założyciela konspiracyjnej organizacji katolickiej Harcerstwo Polskie (HP). Rozmawiają Paweł Milcarek i Michał Barcikowski.

O "Kwiatkach świętego Franciszka"

Z cyklu Wielkie Księgi: rozmowa o "Kwiatkach świętego Franciszka", jednym z najbardziej popularnych utworów hagiograficznych, przedstawiających w formie pobożnych anegdot życie i nauczanie Biedaczyny z Asyżu i jego towarzyszy. 

Rozmawiają Paweł Milcarek, Paweł Grad i Tomasz Rowiński.

O karze śmierci

W cywilizacji zachodniej kara śmierci jest dziś traktowana bardzo często jako jeden z ostatnich elementów barbarzyństwa. Zawiesza się jej wykonywanie bądź w ogóle usuwa z systemu karnego jako coś niepotrzebnego i sprzecznego z godnością człowieka. Czy niedawne zmiany w Katechizmie Kościoła Katolickiego, nakazane przez papieża Franciszka, są zatem domknięciem tego procesu? Czy Kościół uznał karę śmierci za niemoralną?

Wspólnota mnisza ma swoją strukturę, odpowiadającą jej nadprzyrodzonemu dobru wspólnemu i wpisanej w nie misji powołania każdego z członków.

O filmie "Avengers: Wojna bez granic"

W serii rozmów o mitologii naszych czasów zajęliśmy się filmem "Avengers. Wojna bez granic", jednym z ostatnich produkcji ze znanego cyklu o superbohaterach. Jak rozdzielono tam atrybuty dobra i zła? Dlaczego bohaterowie są niepoważni? Czy złowrogi Thanos łączy totalitaryzm z nowoczesną polityką równowagi? Rozmawiają: Paweł Milcarek i Piotr Kaznowski.

Benedyktyńska zasada stałości w zgromadzeniu, stabilitas in congregatione, nie wyklucza sytuacji wyjątkowych, w których mnich może być „wysłany w drogę“

Ustrój „zakonu benedyktyńskiego“ jest prosty: w każdym samodzielnym klasztorze (opactwie) cała władza-autorytet jest skoncentrowana w rękach jednej osoby — opata.

Wśród szczególnie ważnych tekstów Reguły ten znajduje się niewątpliwie wśród najważniejzych. Jest to tekst tak gęsty, że nawet przy założeniu, że pisze się tu tylko notatki, trzeba przepraszać czytelnika, że się omówi go aż tak pobieżnie.

Wypada dorzucić, że mimo dość jasnej formuły Reguły w ciągu różnych wieków i w różnych miejscach ustanawiano opatów także na inne sposoby.

O "Listach moralnych" Seneki

W naszym cyklu Wielkie Książki czytamy "Listy moralne" Seneki (zm. 65). Pisane w ciągu ostatnich trzech lat życia wybitnego rzymskiego myśliciela, listy powstawały w czasie jego odsunięcia się od życia publicznego, adresowane do niemal o dwadzieścia lat młodszego Lucyliusza. Następne wieki uznały w tym zbiorze bogate wprowadzenie do życia szlachetnego.

Jedynakom problem tego rozdziału może nie wydawać się ważny. Ale każdy kto ma doświadczenie liczniejszej rodziny zrozumie wagę sprawy.

W kontynuacji zarządzeń dotyczących „przyjmowania obcych mnichów“ czytamy dwie rady z zakresu swoistej asertywności.

O sekularyzmie

Z jakiego powodu coś nazywamy świeckim? Czy świeckość jest odkryciem chrześcijaństwa? A może pojawiła się dopiero wraz z kryzysem świadomości europejskiej w nowożytności? Czy nowoczesna ideologia sekularyzmu sama podlega sakralizacji?

Ten krótki rozdział sprawił wiele trudności życiu benedyktyńskiemu w ciągu wieków.

O bł. kard. Newmanie i sumieniu

Co mają zrobić wierni, kiedy nieomylny w pewnych okolicznościach papież okazuje się gorszycielem? Po co katolikom sumienie i na czym powinno się opierać? Takie pytania zadawano sobie w gorącym okresie posoborowym lat siedemdziesiątych XIX wieku. Odpowiadał na nie w swoim słynnym Liście do księcia Norfolk kardynał Newman. O aktualności ówczesnych odpowiedzi z Pawłem Milcarkiem rozmawiają  Paweł Grad i Tomasz Rowiński. 

Zarządzenia dotyczące odzieży i obuwia mnichów są kolejnym przykładem rozwagi Reguły.

Jest to kwestia klauzury — czyli „materialnej” ramy zespolonej z mniszą cnotą umiłowania milczenia, taciturnitas.

Ludzie niepodległości - Marian Wieleżyński

W cyklu pokolenie Niepodległej 1918 rozmawiamy o inżynierze Marianie Wieleżyńskim (1879-1945), chemiku, nafciarzu i założycielu spółki Gazolina - która może być przykładem walki o suwerenność energetyczną Polski oraz ustroju przedsiębiorstwa opartego na solidarności szefów i pracowników.

Przyjmowanie gości ma ważne motywy duchowe — a równocześnie też konkretne wymagania organizacyjne. 

O klauzuli sumienia

Co to znaczy, gdy mówi się: tak każe mi sumienie? Czy może to być argument, który zwalnia z robienia tego co nakazuje prawo? Dlaczego klauzula sumienia stała się w ostatnich dziesięcioleciach tak dyskutowaną instytucją prawną?