Ten artykuł, tak jak wszystkie teksty na christianitas.org publikowany jest w wolnym dostępie. Aby pismo i portal mogły trwać i się rozwijać potrzebne jest Państwa wsparcie, także finansowe. Można je przekazywać poprzez serwis Patronite.pl. Z góry dziękujemy.

 

Wykonanie fragmentów XV-wiecznej polifonicznej mszy żałobnej autorstwa Antoine Fevina jest celem warsztatów śpiewaczych, które odbywają się w ramach festiwalu Poznań Katharsis Festival. Koncert ten, a właściwie - jak informują organizatorzy - refleksja muzyczno-modlitewna, będzie miał miejsce w czwartek 13 października w katedrze poznańskiej o godz. 19.00. Kierownikiem muzycznym i dyrygentem jest wybitny francuski muzyk i muzykolog, znawca sakralnej muzyki dawnej Marcel Peres, twórca znanego na całym świecie zespołu Ensemble Organum.

Twórczość Antoine’a Feévina jest w Polsce słabo znana, mimo że należał on do najlepszych kompozytorów reprezentujących nurt tzw. polifonii frankoflamandzkiej, charakterystycznego prądu muzycznego, wywodzącego się z północnej Francji i Niderlandów, który cieszy się w ostatnich latach szybko rosnącym zainteresowaniem. Dlatego też jego Msza żałobna jest u nas właściwie nieznana i poznańskie wykonanie będzie atrakcyjną okazją, by się z tą muzyką zapoznać.

Wśród wykonawców chóru, który wykona w czwartek fragmenty mszy Févina, są zarówno profesjonalni muzycy, jak i amatorzy, którzy przyjechali w tym celu z całego kraju. Większość z nich uczestniczy w warsztatach pod kierunkiem Marcela Peresa już po raz kolejny. "Przyciągnął mnie zarówno repertuar: wczesna polifonia frankoflamandzka, jak i możliwość pracy pod kierunkiem Marcela Peresa” - mówi uczestniczka warsztatów Ewa z Gdańska, z zawodu muzykoterapeuta. “Niewiele jest w Polsce warsztatów muzyki dawnej na tak wysokim poziomie jak te" - dodaje. 

"Lubię śpiew chóralny, ale repertuar najczęściej spotykanych chórów amatorskich w Polsce to proste utwory rozrywkowe, najczęściej przybyłe do nas ze Stanów Zjednoczonych. Tutaj zaś mogę zapoznać się z muzyką na najwyższym poziomie, która gromadzi ciekawych ludzi" - deklaruje inna uczestniczka wydarzenia, Sonia z Poznania, : 

Msza żałobna Antoine Fevina zachowała się w kilku źródłach, ale wykonanie poznańskie będzie oparte na wyjątkowo cenionym przez muzykologów rękopisie, tzw. "Kodeksie Occo" powstałym w połowie XVI wieku w Amsterdamie. Zgromadzono w nim najlepsze przykłady muzyki liturgicznej, zwłaszcza związanej z kultem eucharystycznym, pielęgnowanym w Kaplicy Amsterdamskiego Cudu, z której pochodził rękopis.

Dominika Krupińska: Przyjeżdża Pan do Poznania dość często. Co w tym mieście jest specjalnego, co Pana przyciąga?

Marcel Peres: Miasto, nawet bardzo piękne i przesiąknięte historią, jest niczym, jeśli nie ma w tym miejscu ludzi ożywianych głęboką wizją historii i zdolnych urzeczywistniać - dzięki działaniu - szczególny stan ducha wprowadzający do świata myśli, sztuki nową energię. Dopiero czerpiąc źródła z niematerialnego dziedzictwa miejsca, świadomość otwiera się na to, co objawia nam opatrzność. Te warunki są obecne tu, w Poznaniu, dzięki festiwalowi Katharsis oraz osobowości jego założycieli i animatorów. Dlatego w ostatnich latach często wracam do tego miasta, ponieważ istotą mojego działania jest przekazywanie niematerialnego dziedzictwa, które chrześcijański Zachód stworzył na przestrzeni ostatnich dwóch tysiącleci.

DK: Jako przedmiot poznańskiej rezydencji artystycznej wybrał Pan “Kodeks Occo”. Co decyduje o szczególnej wartości tego rękopisu?

MP: Projekt Occo wyrósł z dwóch źródeł. Dzień po śmierci Macieja Kazińskiego [dyrektora Festiwalu Muzyki Dawnej w Jarosławiu, zasłużonego dla środowiska muzyki dawnej w Polsce] rozmawialiśmy z przyjaciółmi o zaproponowanej przez niego idei stworzenia chóru, któremu mógłbym przekazać moje doświadczenie śpiewu liturgicznego - szczególnie w dziedzinie średniowiecznej polifonii. Postanowiliśmy urzeczywistnić tę wizję Macieja i spontanicznie pomyślałem wtedy o rozpoczęciu badań nad “Kodeksem Occo”.

Jest to rękopis szczególny zarówno pod względem historii, jak i treści. Zawiera wspaniałe dzieła z XV wieku skomponowane przez najwybitniejszych muzyków tamtych czasów. Został stworzony dla kościoła w Amsterdamie, w którym oddawano najbardziej uroczystą cześć Najświętszemu Sakramentowi. Podczas kryzysu ikonoklastycznego, kiedy protestanci z Amsterdamu zniszczyli wielką ilość skarbów sztuki religijnej, ten rękopis uratowała przed zniszczeniem rodzina donatora, który sfinansował jego wytworzenie, Pompejusza Occo. Rodzina przechowywała go do 1970 roku, kiedy to został przejęty przez Bibliotekę Królewską w Brukseli. Ten rękopis, nieznany wcześniej muzykologom, ożywił i dał światu świadectwo epoki, w której kult ilustrowany był wspaniałą muzyką, będącą owocem głębokiego nabożeństwa do tajemnicy eucharystycznej. I tak zaczęliśmy studiować Missa Pange Lingua Josquina Despreza. Teraz zaczynamy studiować wspaniałe Requiem Anthoniusa Divitisa, który był pierwszym kantorem króla Francji Franciszka I.

DK: Często pracuje Pan z amatorami. Skąd taki wybór?

MP: Nie lubię rozróżnienia na amatorów, uczniów i profesjonalistów. Odpowiada ono rzeczywistym różnicom w umiejętnościach, ale myślę, że każdą umiejętność można rozwinąć, ​​zawsze można przekroczyć granice wiedzy i techniki. Ideą założycielską chóru, który nazwaliśmy „Ex Tempore”, jest otwartość na każdą osobę pragnącą śpiewać tę muzykę. Pomijając wszelkie rany i różnice - rzeczą, która łączy uczestników tego chóru, jest wspólne pragnienie ożywienia tej muzyki i konkretnego doświadczenia skarbów wiedzy muzycznej oraz duchowości, jakie przekazują te utwory. Wśród śpiewaków są ludzie na wszystkich poziomach muzycznych. Dla mnie to nie jest przeszkoda. Ważny jest duch i chęć wcielenia z biegiem czasu wezwania, które każdy z nas otrzymał.

 

----- 

Drogi Czytelniku, prenumerata to potrzebna forma wsparcja pracy redakcji "Christianitas", w sytuacji gdy wszystkie nasze teksty udostępniamy online. Cała wpłacona kwota zostaje przeznaczona na rozwój naszego medium, nic nie zostaje u pośredników, a pismo jest dostarczane do skrzynki pocztowej na koszt redakcji. Co wiecej, do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Zachęcamy do zamawiania prenumeraty już teraz. Wszystkie informacje wszystkie informacje znajdują się TUTAJ.