1 stycznia 2 maja 1 września

Słuchaj, synu, nauk mistrza i nakłoń [ku nim] ucho swego serca. Napomnienia łaskawego ojca przyjmuj chętnie i wypełniaj skutecznie, abyś przez trud posłuszeństwa powrócił do Tego, od którego odszedłeś przez gnuśność nieposłuszeństwa. Do ciebie więc kieruję teraz moje słowa, kimkolwiek jesteś ty, co wyrzekasz się własnych chęci, a chcąc służyć pod rozkazami Chrystusa Pana, prawdziwego Króla, przywdziewasz potężną i świętą zbroję posłuszeństwa. Przede wszystkim, gdy coś dobrego zamierzasz uczynić, módl się najpierw gorąco, aby On sam to do końca doprowadził. Wówczas, skoro raczył nas już zaliczyć do grona swoich synów, nie będzie musiał kiedyś się smucić naszymi złymi postępkami. Posługując się dobrem, jakie w nas złożył, powinniśmy zatem zawsze być Mu posłuszni, bo w przeciwnym razie mógłby nas nie tylko wydziedziczyć, jak rozgniewany Ojciec swoich synów, lecz także jak groźny Pan, obrażony naszą nikczemnością, wydać na wieczną karę sługi niegodne, gdyż nie chcieliśmy iść za Nim do chwały.

Świętą Regułę czytamy w całości trzykrotnie w ciągu roku, zaczynając 1 września, 1 stycznia i 2 maja. Te trzy czteromiesięczne okresy w naturalny sposób dzielą rok benedyktyński; wydzielając codzienną porcję z każdej z trzech pór łaski. Jeremiasz mówi:

Choć bliscy śmierci – z łaski PANA żyjemy, gdyż nieskończone Jego miłosierdzie każdego ranka objawia się na nowo. Wielka jest Twoja wierność! (Lm 3,22-23)

Każda kolejna lektura Świętej Reguły jest szansą, by zacząć na nowo. Mnich benedyktyński, zobowiązany ślubami do nawracania się przez całe życie, jest człowiekiem wielu początków, kimś, kto stale powtarza za świętym Pawłem:

Bracia, ja nie wmawiam sobie, że osiągnąłem cel. Ale jedno czynię: zapominając o tym, co jest za mną, a zwracając się ku temu, co przede mną, biegnę ku mecie po nagrodę, do której Bóg wzywa w górę w Chrystusie Jezusie. (Flp 3,13-14)

Zawsze powtarzam, że najwspanialszy komentarz do początku Prologu Świętej Reguły stworzył nie benedyktyn, a dominikanin, niezrównany błogosławiony Fra Angelico. Wystarczy tylko przyjrzeć się uważnie, jak przedstawił Zwiastowanie, by zrozumieć, co święty Benedykt ma na myśli, gdy zwraca się do syna:

Słuchaj, synu, nauk mistrza i nakłoń [ku nim] ucho swego serca.

Na obrazie Fra Angelico Maryja Dziewica siedzi podczas Zwiastowania. Jest przy tym wychylona ku przodowi w geście posłuszeństwa, gotowa słuchać i przyjąć Słowo Boże. Patrząc na obraz, zdajemy się słyszeć słowa psalmisty:

Posłuchaj, córko, spójrz i nakłoń ucha, zapomnij o swym ludzie, o domu ojca swego. Król pragnie twej piękności: on jest panem twoim, oddaj Mu pokłon. (PS 44 (45),11-12)

Święty Benedykt jest gotów przyjąć do klasztoru wszystkich, którzy się zgłoszą, jednak pod trzema warunkami, które nie podlegają dyskusji:

Do ciebie więc kieruję teraz moje słowa, kimkolwiek jesteś ty, co wyrzekasz się własnych chęci, a chcąc służyć pod rozkazami Chrystusa Pana, prawdziwego Króla, przywdziewasz potężną i świętą zbroję posłuszeństwa.

Ten, kto puka do furty klasztornej musi być gotowy (1) wyrzec się swojej woli, (2) przybrać lśniącą zbroję posłuszeństwa i (3) zaangażować się w duchową walkę dla miłości Jezusa Chrystusa, naszego prawdziwego Króla. Nigdy nie kryłem tego przed tymi, którzy przybywali, pragnąc zostać mnichami: człowiek wstępuje do klasztoru, by umrzeć dla samego siebie poprzez posłuszeństwo i upokorzenia i idąc za przykładem świętego Antoniego Wielkiego, świętego Benedykta i świętych mnichów z różnych epok, by toczyć walkę przeciw szatanowi, wielkiemu kłamcy, który stara się powstrzymać ludzi przed powrotem przez trud posłuszeństwa do Boga i do chwały niebieskiej ojczyzny, z której odeszliśmy przez gnuśność nieposłuszeństwa.

Nie walczymy bowiem przeciw krwi i ciału, ale przeciwko zwierzchnościom i władzom, przeciwko władcom tego świata ciemności, przeciwko złym duchom na wyżynach niebieskich. Dlatego nałóżcie pełną zbroję Bożą, abyście w dzień zły mogli stawić opór i ostali się dzięki pokonaniu wszelkich przeszkód. (Ef 6,12-13)

O. Mark Kirby OSB

tłum. Natalia Łajszczak