³⁰Opat powinien zawsze pamiętać, kim jest, jak go nazywają i wiedzieć, że komu dają więcej, od tego więcej będą wymagać. ³¹Niech wie, jak trudnego i ciężkiego zadania się podjął: rządzić duszami i służyć wielu w dążeniu do naprawy obyczajów. Jednego musi łagodnie zachęcać, drugiego ganić, innego jeszcze przekonywać. ³²Niechaj do wszystkich tak dopasuje się i przystosuje, zależnie od charakteru i inteligencji każdego, aby powierzona mu trzoda nie tylko nie doznała uszczerbku, lecz nawet cieszyła go jeszcze swoim postępem w dobrem.

 

Komentując to miejsce Dom Delatte stwierdza, że wbrew pewnym zrozumiałym ludzkim potrzebom Reguła, po wyrażeniu ciężkiego obowiązku opata, nie próbuje tu organizować jakiegoś ciepłego podtrzymywania go na duchu. Zamiast tego święty Ojciec Benedykt „zatrzymuje go usilnie przy surowej kontemplacji jego obowiązku”.

Nie chodzi jednak o powinność spadającą z zewnątrz, lecz – to powiedziano jeszcze raz – dosłownie z wnętrza, z natury tego kim jest opat. Jest ojcem.

Każdy ojciec, każda matka, każdy wychowawca, każdy więc kto postawił stawkę swego życia na polu „rządzenia duszami i służenia wielu w dążeniu do naprawy obyczajów”, może poczuć dobrze o co chodzi w tych zdaniach Reguły: „Niech wie jak trudnego i ciężkiego zadania się podjął”.  A przecież, jeśli podjął się tego tak definitywnie, ze zadanie to weszło do jego nazwy – nie można owego ciężaru zwyczajnie zrzucić. Mimo że – słowami Mojżesza skarżącego się Bogu – można nieraz szeptać w udręce: „Nie potrafię sam jeden podtrzymywać tego ludu, gdyż jest mi ciężki. Jeśli widzi się Tobie inaczej, proszę, byś mnie zabił”.

Jednak taki ktoś rzadko pada trupem po tej przejmującej i szczerej modlitwie. Już raczej ta jego modlitwa pozornie granicząca z bluźnierstwem – a przecież jednak będąca zwykłą prośbą, świadectwem udręki – „wyprasza” mu inną śmierć: wypłacanie swych sił kropla po kropli, jako ceny za dobro wspólnoty, liczone w dobru poszczególnych dusz.

Czy jest inna droga? Gdy się patrzy na swe życie jak na powołanie: nie. Nie ma innej drogi – i innego szczęścia niż wytrwanie tutaj dla dobra tych „wielu”, których Pan Bóg daje. Ojcostwo nie jest kontraktem, lecz ukonkretnieniem społecznej natury człowieka, dlatego nie daje się odejmować jak torby wziętej na plecy.

Powiedziawszy już kilkakrotnie, że chodzi o pomoc w „naprawie obyczajów” i w „postępie w dobrem”, Reguła każe „dostosowywania się i dopasowywania” do każdego, nad kim się sprawuje pieczę i „rząd dusz”. W rzeczywistości naturalnej wzorem tego „dostosowania i dopasowania” jest dla każdego ojca – matka, jej plastyczność w tworzeniu wewnątrz siebie przestrzeni dla rosnącego płodu – i w oddawaniu mu najlepszego.

 

PM

 

Wszystkie Notatki z Reguły