Ten artykuł, tak jak wszystkie teksty na christianitas.org publikowany jest w wolnym dostępie. Aby pismo i portal mogły trwać i się rozwijać potrzebne jest Państwa wsparcie, także finansowe. Można je przekazywać poprzez serwis Patronite.pl. Z góry dziękujemy.

Oto tekst kolekty drugiego wtorku Adwentu, w Mszale zreformowanym:

Deus, qui salutáre tuum cunctis terræ fínibus declárasti, tríbue, quæsumus, ut nativitátis eius glóriam lætánter præstolémur.

Orację tę wziął Mszał Pawła VI, to już kolejny raz, z tzw. Rotulusa z Rawenny - małego zbioru liturgicznego, zawierającego wyłącznie modlitwy adwentowe. Przy przenoszeniu starego tekstu do nowego Mszału brzmienie modlitwy zostało zmienione dość poważnie, o czym za chwilę.

Oficjalny polski tekst kolekty:

Boże, Ty obiecałeś zesłać Zbawiciela wszystkim ludom ziemi, spraw, abyśmy z radością oczekiwali święta Jego Narodzenia.

Rozbieżności między oryginałem łacińskim i przekładem polskim dają o sobie znać właściwie tylko we fragmencie będącym przypomnieniem (anamnezą) Bożego dobrodziejstwa. Tam gdzie polski tekst mówi: "Ty obiecałeś zesłać Zbawiciela wszystkim ludom ziemi", oryginał ma: "qui salutáre tuum cunctis terræ fínibus declárasti", co znaczy dosłownie: który ogłosiłeś swoje zbawienie wszystkim krańcom ziemi. Czy to duża różnica? Niech każdy uważny umysł odpowie sam.

Do tego dochodzą modyfikacje poczynione w samym oryginale łacińskim, czyli to co zmieniono lub porzucono przy przenoszeniu tekstu z Rotulusa do Mszału, w ramach reformy w 1969/70 r. Aby je unaocznić, podam teraz tekst kolekty, w przekładzie poprawionym przeze mnie dla wierności oryginałowi, z dodaniem w nawiasach kwadratowych tego, co odrzucono:

Boże, Ty wszystkim krańcom ziemi ogłosiłeś swoje zbawienie [zwiastowane jaśniejącymi znakami], daj, abyśmy z weselem {zamiast "z weselem": uroczyście} oczek[ując] chwały Jego Narodzenia, [nie byli już niewoleni oszustwami nieprzyjaciół].

Przyznajmy, że w modyfikacjach starego tekstu znów napotykamy jakby na ten sam motyw działania komisji posoborowej: usunięto passus "negatywny", który jednak w starym źródle odgrywał rolę kluczową: wedle składni modlitwa opisuje jako oczekiwane dobrodziejstwo ochronę przed zwodzeniami "nieprzyjaciół", a "uroczyste przygotowania" do "chwały Narodzin" traktuje jako okoliczność (podczas gdy oracja w Mszale św. Pawła VI "przygotowanie się z weselem" uznaje za wypraszane dobrodziejstwo Boskie). Podsumujmy to krótko: oczywiście to dopuszczalne (i bywałe w historii), że tekst oracji się fragmentarycznie zmienia, natomiast za niepokojące (lub przynajmniej sugerujące ostrożność) można by uznać modyfikacje systematycznie dokonane w krótkim czasie i "jedną ręką" (komisji) dla usunięcia pewnego typu akcentu. Taka sztuczna "cenzura" może bowiem w większym stopniu odzwierciedlić lęki i niechęci pokolenia, niż harmonię modlitwy Ludu Bożego.

Paweł Milcarek

----- 

Drogi Czytelniku, prenumerata to potrzebna forma wsparcja pracy redakcji "Christianitas", w sytuacji gdy wszystkie nasze teksty udostępniamy online. Cała wpłacona kwota zostaje przeznaczona na rozwój naszego medium, nic nie zostaje u pośredników, a pismo jest dostarczane do skrzynki pocztowej na koszt redakcji. Co wiecej, do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Zachęcamy do zamawiania prenumeraty już teraz. Wszystkie informacje wszystkie informacje znajdują się TUTAJ.