Ten artykuł, tak jak wszystkie teksty na christianitas.org publikowany jest w wolnym dostępie. Aby pismo i portal mogły trwać i się rozwijać potrzebne jest Państwa wsparcie, także finansowe. Można je przekazywać poprzez serwis Patronite.pl. Z góry dziękujemy.

Oto tekst kolekty drugiej środy Adwentu w Mszale zreformowanym:

Omnípotens Deus, qui nos præcipis iter Christo Dómino præparáre, concéde propítius, ut nullis infirmitátibus fatigémur, qui cæléstis médici consolántem præséntiam sustinémus.

Źródłem jest znowu Rotulus z Rawenny (V/VI w.) - i znowu przy przenoszeniu jego oracji do Mszału św. Pawła VI dokonano modyfikacji, które zasygnalizuję niżej.

Oficjalny tekst polski kolekty:

Wszechmogący Boże, Ty nam nakazujesz przygotować drogę Chrystusowi Panu, spraw łaskawie, abyśmy bez znużenia oczekiwali pocieszającej obecności niebieskiego lekarza, Jezusa Chrystusa.

Wygląda na to, że polski tłumacz chciał (tym razem) pozostać blisko tekstu oryginalnego, lecz znowu w pewnym momencie odstąpił od tego, dokonując też pewnego umniejszenia w znaczeniu modlitwy. Pierwsze dwie części kolekty (inwokacja i anamneza) zostały przełożone wiernie, bez odstępstw. Pewne trudności pojawiają się dalej.

Tam, gdzie oryginał ma: "ut nullis infirmitátibus fatigémur", tekst polski tłumaczy: "abyśmy bez znużenia". Ale tekst łaciński chce raczej powiedzieć: abyśmy nie znużyli (utrudzili, zmęczyli) się żadnymi słabościami (chorobami; istnieje też sens: skłonnościami do grzechu). Poza sensem słów jest też różnica konstrukcyjna: tekst łaciński daje tu zdanie z orzeczeniem, podczas gdy tekst polski traktuje to jedynie jako opis okoliczności dla ciągu dalszego.

A w owym ciągu dalszym oryginał łaciński mówi: "qui cæléstis médici consolántem præséntiam sustinémus", co wersja polska oddaje jako: "[abyśmy] oczekiwali pocieszającej obecności niebieskiego lekarza, Jezusa Chrystusa". Tłumaczmy dosłownie: którzy czekamy pocieszającej obecności niebieskiego lekarza. Jak widać, tekst polski dokonuje dwóch zmian. Jedna jest w istocie drobna: dodano słowa "Jezusa Chrystusa", żeby stało się jasne, o jakiego oczekiwanego "niebieskiego lekarza" chodzi. Jednak poważniejsza jest inna zmiana: polski tekst został tak zbudowany, że prosimy o to, "abyśmy [bez znużenia] oczekiwali". Tymczasem z oryginału łacińskiego wynika inna prośba: prosimy - my, którzy czekamy pocieszającej obecności niebieskiego lekarza - abyśmy nie utrudzili się żadnymi słabościami. Krótko mówiąc: polski tekst zasadniczo zmienia przedmiot prośby Kościoła w tej kolekcie. Trudno powiedzieć dlaczego.

Na zakończenie podam moje prywatne tłumaczenie kolekty, ale z dodaniem w nawiasach kwadratowych tych składników dawnej oracji, które zostały wykreślone przy jej przenoszeniu do Mszału św. Pawła VI:

Wszechmogący Boże, Ty nam nakazujesz [przejść przez bramę sprawiedliwości i] przygotować drogę Chrystusowi Panu, daj łaskawie, abyśmy nie utrudzili się żadnymi słabościami, my oczekujący pocieszającej obecności niebieskiego lekarza.

(Dodajmy jeszcze, że zamiast "pocieszającej" oryginał ma: "jaśniejącej").

Paweł Milcarek

----- 

Drogi Czytelniku, prenumerata to potrzebna forma wsparcja pracy redakcji "Christianitas", w sytuacji gdy wszystkie nasze teksty udostępniamy online. Cała wpłacona kwota zostaje przeznaczona na rozwój naszego medium, nic nie zostaje u pośredników, a pismo jest dostarczane do skrzynki pocztowej na koszt redakcji. Co wiecej, do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Zachęcamy do zamawiania prenumeraty już teraz. Wszystkie informacje wszystkie informacje znajdują się TUTAJ.