Ten artykuł, tak jak wszystkie teksty na christianitas.org publikowany jest w wolnym dostępie. Aby pismo i portal mogły trwać i się rozwijać potrzebne jest Państwa wsparcie, także finansowe. Można je przekazywać poprzez serwis Patronite.pl. Z góry dziękujemy.

Oto tekst kolekty III Niedzieli Adwentu (Gaudete), w tradycyjnym Mszale Rzymskim:

Aurem tuam, quǽsumus Dómine, précibus nostris accómoda : et mentis nostræ ténebras grátia tuæ visitatiónis illústra.

Można tę orację przełożyć następująco:

Prosimy, Panie, nakłoń Twego ucha do naszych błagań, i rozświetl ciemności naszego umysłu łaską Twego nawiedzenia.

Kolekta ta pozostaje przez wieki w tym samym miejscu, przepisana na trzecią niedzielę Adwentu - a pochodzi z Sakramentarza Gregoriańskiego. Tak jest i w Mszale "starszego zwyczaju". Natomiast w Mszale św. Pawła VI jest tu inna oracja, a kolekta "Aurem tuam" nie występuje w nim w ogóle, zniknęła zupełnie (także w najnowszym wydaniu z 2002 r.).

Oracja jest klasycznie zwarta. W jej pierwszej części robi wrażenie motyw "akomodacji" Boskiego słuchu do ludzkich błagań. Można by powiedzieć - w nawiązaniu do znanego adagium biblijnego - że nie tylko myśli Boskie nie są myślami ludzkimi, ale i słuch Boski nie jest nastawiony na częstotliwości głosu ludzkiego. Bóg "akomoduje" się do tego jak prosi człowiek. Można by pomyśleć, że słucha cierpliwie próśb przychodzących z ograniczeń ludzkich wyobrażeń i pojęć - nie lekceważy tych błagań jedynie z tego powodu, że są czy bywają znikome lub krótkowzroczne. Słucha ich, mając równocześnie na względzie nasze prawdziwe dobro oraz dobra, które my za szczególnie nam potrzebne dobro uważamy.

Jednak - uczy modlitwa - nie wystarczy samo to Boskie "pochylenie" się nad pragnieniami ludzkimi. W istocie bowiem "akomodacja" Boska idzie dalej niż kontakt na odległość: chodzi o "łaskę nawiedzenia" naszych umysłów. Pojęcie nawiedzenia (visitatio) jest tu otwarte na różne analogiczne sensy przyjścia Boga do człowieka - jednak raczej z preferencją dla nawiedzenia wewnętrznego, w duszy. Umieszczona w środku Adwentu, kolekta z takim akcentem opowiada więc o tym co powinno być owocowaniem wewnętrznym uroczystości Bożego Narodzenia: "narodziny" Boga w duszy człowieka, napełnienie Boską obecnością tego czym człowiek żyje, myśli i co przeżywa.

Skuteczność owej "łaski nawiedzenia" opisuje kolekta kluczową - chrześcijańską i adwentową - metaforą wypędzania ciemności przez światło. Ujrzyjmy to wyraźnie: jest to prośba o oświecenie. Oświecenie umysłu - pojęcie, które kojarzymy historycznie jako hasło pewnej epoki, na ogół sceptycznie nastawionej do religii objawionej - należy do podstawowych toposów teologii chrześcijańskiej.

Paweł Milcarek

----- 

Drogi Czytelniku, prenumerata to potrzebna forma wsparcja pracy redakcji "Christianitas", w sytuacji gdy wszystkie nasze teksty udostępniamy online. Cała wpłacona kwota zostaje przeznaczona na rozwój naszego medium, nic nie zostaje u pośredników, a pismo jest dostarczane do skrzynki pocztowej na koszt redakcji. Co wiecej, do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Zachęcamy do zamawiania prenumeraty już teraz. Wszystkie informacje wszystkie informacje znajdują się TUTAJ.