Ten artykuł, tak jak wszystkie teksty na christianitas.org publikowany jest w wolnym dostępie. Aby pismo i portal mogły trwać i się rozwijać potrzebne jest Państwa wsparcie, także finansowe. Można je przekazywać poprzez serwis Patronite.pl. Z góry dziękujemy.

Oto tekst kolekty ferialnej 22 grudnia, ze zreformowanego Mszału Rzymskiego:

Deus, qui, hóminem delápsum in mortem conspíciens, Unigéniti tui advéntum redímere voluísti, præsta, quæsumus, ut qui húmili eius incarnatiónem devotióne faténtur, ipsíus étiam Redemptóris consórtia mereántur. Qui tecum. 

(W wydaniu z 2002 zmieniono konkluzję modlitwy z "Per Dominum" na "Qui tecum".)

Jest to niemal niezmieniony tekst oracji "piątej niedzieli Adwentu" z ambrozjańskiego (!) Sakramentarza z Bergamo (IX w., Berg 73). Mamy więc do czynienia z zapożyczeniem ze źródeł rytu mediolańskiego.

Polski tekst oficjalny kolekty:

Boże, Ty przez przyjście swojego Syna wybawiłeś człowieka spod panowania grzechu i śmierci, daj nam uczestniczyć w życiu Odkupiciela, którego Wcielenie pokornie wyznajemy. Przez naszego Pana.

Tym razem tekst polski oddaje bez zmian inwokację, która jest tu bardzo prosta: Boże.

Anamneza tej kolekty jest piękna i bogata - niewątpliwie nastręcza pewne kłopoty przy tłumaczeniu, mającym na względzie również potoczystość i przejrzystość. Tekst polski więc mocno upraszcza oraz nieco fantazjuje, czytamy w nim: "Ty przez przyjście swojego Syna wybawiłeś człowieka spod panowania grzechu i śmierci". W oryginale jest: "qui, hóminem delápsum in mortem conspíciens, Unigéniti tui advéntum redímere voluísti". W dosłownym tłumaczeniu brzmiałoby to następująco: "który widząc człowieka upadłego w śmierć, zechciałeś [go] odkupić [przez] przyjście Twojego Jednorodzonego.

Przechodzimy do samej prośby. Jej rdzeń został wyrażony w polskim tekście następująco: "daj nam uczestniczyć w życiu Odkupiciela". Odpowiednikiem tego w oryginale byłyby słowa: "præsta, quæsumus, ut ... Redemptóris consórtia mereántur" - co dosłownie znaczy: daj, prosimy, aby ... zasłużyli na towarzyszenie Odkupicielowi". Zauważamy, że różnica oryginału i tekstu polskiego polega nie tylko na innym tłumaczeniu słów i zwrotów. Tekst polski mówi o "nas" - tymczasem oryginał używa tu trzeciej osoby liczby mnogiej: prośba jest zanoszona za "tych, którzy..." To jasne, że w tej grupie możemy być i "my", lecz oracja woli prosić za zespół wykraczający poza "my tutaj". Jest to przecież modlitwa kościelna, za Kościół, lud Boży.

W jaki sposób opisano tych, za których jest ta modlitwa? Tekst polski w następujący sposób charakteryzuje "nas": "którego Wcielenie pokornie wyznajemy". Hmm, jak widać, jest to raczej dopełnienie odnoszące się do Chrystusa. Natomiast tekst łaciński ma tutaj: "qui húmili eius incarnatiónem devotióne faténtur" - co można przełożyć: którzy z pokornym oddaniem wyznają Jego wcielenie. Oracja tak opisuje grupę ludzi, za których zanoszona jest prośba.

Na zakończenie moja prywatna wersja kolekty:

Boże, który widząc człowieka upadłego w śmierć, zechciałeś go odkupić przez przyjście Twojego Jednorodzonego, daj, prosimy, aby ci, którzy z pokornym oddaniem wyznają Jego wcielenie, zasłużyli na towarzyszenie Odkupicielowi.

Paweł Milcarek

----- 

Drogi Czytelniku, prenumerata to potrzebna forma wsparcja pracy redakcji "Christianitas", w sytuacji gdy wszystkie nasze teksty udostępniamy online. Cała wpłacona kwota zostaje przeznaczona na rozwój naszego medium, nic nie zostaje u pośredników, a pismo jest dostarczane do skrzynki pocztowej na koszt redakcji. Co wiecej, do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Zachęcamy do zamawiania prenumeraty już teraz. Wszystkie informacje wszystkie informacje znajdują się TUTAJ.