Ten artykuł, tak jak wszystkie teksty na christianitas.org publikowany jest w wolnym dostępie. Aby pismo i portal mogły trwać i się rozwijać potrzebne jest Państwa wsparcie, także finansowe. Można je przekazywać poprzez serwis Patronite.pl. Z góry dziękujemy.

Tekst kolekty ferialnej na 19 grudnia, ze zreformowanego Mszału Rzymskiego:

Deus, qui splendórem glóriæ tuæ per sacræ Vírginis partum mundo dignátus es reveláre, tríbue, quæsumus, ut tantæ incarnatiónis mystérium et fídei integritáte colámus, et devóto semper obséquio frequentémus.

Kolekta ta została wzięta ze znanego nam już Rotulusa z Rawenny - lecz przy jej przeniesieniu do Mszału Pawła VI znacznie ją zmodyfikowano, o czym powiem dalej.

Oficjalny tekst polski:

Boże, przez narodzenie Twojego Syna z Najświętszej Dziewicy Maryi zajaśniała przed całym światem Twoja potęga, spraw, abyśmy zachowali nienaruszoną wiarę w tajemnicę Wcielenia i sławili ją z pełnym miłości oddaniem.

W tym przypadku cały polski przekład uderza inwencją - inaczej mówiąc, zaskakuje tym jak daleko można odejść od oryginału. Zacznijmy od pierwszej części. W anamnezie oryginał ma: "qui splendórem glóriæ tuæ per sacræ Vírginis partum mundo dignátus es reveláre" - a polski tekst mówi: "przez narodzenie Twojego Syna z Najświętszej Dziewicy Maryi zajaśniała przed całym światem Twoja potęga". No cóż, zwykły przekład tego fragmentu brzmiałby: “któryś przez poród świętej Dziewicy raczył objawić światu blask Twojej chwały”. Różnica jest poważna, na różnych poziomach. Znika wątek objawienia, zakamuflowane zostaje cudowne napięcie między "porodem" i "Dziewicą", a na dodatek tłumacz wymyślił, że narodzenie Chrystusa to objaw "potęgi" - podczas gdy oracja głosi tu chwałę, blask chwały. Dużo tych zmian. Polski przekład to w istocie inna modlitwa.

Dalej nie jest lepiej. Pierwszą część prośby ujmuje oryginał słowami: "ut tantæ incarnatiónis mystérium et fídei integritáte colámus" - a polski tekst mówi w tym miejscu: "abyśmy zachowali nienaruszoną wiarę w tajemnicę Wcielenia". Czegoś brakuje. Tekst łaciński mówi przecież: abyśmy tajemnicę [względnie: misterium] tak wielkiego Wcielenia czcili w nienaruszoności wiary. Zatem nie chodzi o samo "zachowanie nienaruszonej wiary", lecz o oddawanie czci, dosłownie kult, sprawowany w pełnej, nienaruszonej wierze. (Swoją drogą, użyte tu słowo "integritas" koresponduje z dziewiczością wspomnianą w anamnezie.)

W drugiej części prośby oracja ma w oryginale: "et devóto semper obséquio frequentémus". Polski tekst mówi: "i [byśmy] sławili ją z pełnym miłości oddaniem". Tekst łaciński jest wewnętrznie bardzo bogaty i rzeczywiście może być wyzwaniem dla tłumacza - lecz gdybyśmy próbowali oddać go najbliżej oryginału wyszłoby mniej więcej tak: i [byśmy] zawsze obchodzili je z nabożnym oddaniem [względnie: z pełnym oddania poświęceniem]. Tłumacz ma spory margines swobody w spolszczeniu zwłaszcza "devoto obsequio" - lecz oficjalny polski tekst po prostu przelatuje ponad tekstem: w oryginale nie ma bowiem - w tym miejscu - ani nic o "sławieniu", ani o czymś "pełnym miłości".

Na zakończenie proponuję moje własne, prywatne tłumaczenie oracji:

Boże, który przez poród świętej Dziewicy raczyłeś objawić światu blask Twojej chwały, daj, prosimy, abyśmy tajemnicę tak cudownego Wcielenia zarówno czcili z nienaruszoną wiarą, jak i obchodzili zawsze z nabożnym oddaniem.

Paweł Milcarek

----- 

Drogi Czytelniku, prenumerata to potrzebna forma wsparcja pracy redakcji "Christianitas", w sytuacji gdy wszystkie nasze teksty udostępniamy online. Cała wpłacona kwota zostaje przeznaczona na rozwój naszego medium, nic nie zostaje u pośredników, a pismo jest dostarczane do skrzynki pocztowej na koszt redakcji. Co wiecej, do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Zachęcamy do zamawiania prenumeraty już teraz. Wszystkie informacje wszystkie informacje znajdują się TUTAJ.