16. stycznia 17. maja 16. września

Rozdział 3. O zwoływaniu braci na radę

Ilekroć trzeba w klasztorze podjąć jakąś ważną decyzję, niechaj opat zwoła całą wspólnotę i przedstawi jej, o co chodzi. Wysłuchawszy opinii braci, niech ją sam rozważy, a następnie zrobi to, co uzna za bardziej wskazane. Powiedzieliśmy zaś, że wszystkich należy wzywać na radę, gdyż Pan często właśnie komuś młodszemu objawia to, co jest lepsze. Bracia zaś powinni wyrażać swe zdanie z wielką pokorą i uległością. A niech się nie ośmielają bronić zuchwale tego, co im samym wyda się słuszne. Decyzja musi zależeć głównie od sądu opata, tak że gdy on coś uzna za bardziej wskazane, wszyscy się do tego zastosują. Jednakże podobnie jak godzi się, by uczniowie słuchali mistrza, tak trzeba by i on zarządzał wszystkim w sposób mądry i sprawiedliwy.

Zwołuj na radę, słuchaj, działaj

To mistrzowska procedura rządzenia. Można ją podzielić na kilka etapów.

1. Opat zwołuje całą wspólnotę, czyli mnichów, którzy złożyli śluby. (Zgodnie z tym, co napisane jest w rozdziale 58, nowicjusze mieszkają osobno i tam rozmyślają, uczą się, jedzą i śpią. Dopiero po złożeniu ślubów zostają uznani za członków wspólnoty).

2. Opat przedstawia sprawę, która wymaga rozstrzygnięcia.

3. Bracia służą radą z pokorą i uniżeniem, nie broniąc uparcie swojego zdania, ale pozostawiając decyzję w gestii opata.

4. Opat słucha opinii braci, nawet tych najmłodszych.

5. Opat sam rozważa wszystkie okoliczności i czyni to, co uznaje za najbardziej wskazane.

6. Wszyscy podporządkowują się decyzji opata.

Święty Benedykt kieruje do opata wspaniale wyważoną przestrogę: „Jednakże podobnie jak godzi się, by uczniowie słuchali mistrza, tak trzeba by i on zarządzał wszystkim w sposób mądry i sprawiedliwy”. Opat to nie despotyczny władca, to strażnik tradycji, który ma za zadanie przekazać dalej to, co otrzymał. Autor Reguły chce, by był on w każdych okolicznościach pater pius, ojcem bogobojnym, pozostającym pod wpływem siedmiu darów Ducha Świętego: mądrości, rozumu, rady, męstwa, umiejętności, pobożności i bojaźni Bożej.

Mark Kirby OSB

tłum. Natalia Łajszczak