Dwa prezentowane hymny należą do tekstów własnych na liturgiczne wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła - ich oryginał łaciński podajemy według wzoru przedstawionego w Additiones in Libris liturgicis Ritus Romani de memoria B. Mariae Virginis Ecclesiae Matris, dołączonych do dekretu Kongregacji Kultu Bożego z 11 lutego 2018 roku (Prot. N. 10/18). Hymn przeznaczony na laudesy jest autorstwa współczesnego hymnografa Dom Anselma Lentiniego OSB (autora i korektora wielu hymnów w Liturgii Godzin z 1971). Hymn nieszporny jest inspirowany średniowiecznym tropem do Salve Regina.
Oba hymny podajemy w tłumaczeniu Michała Gołębiowskiego, które - jeśli się nie mylimy - jest ich jedynym polskim przekładem. Tekst został przetłumaczony w ramach realizowanego przez "Christianitas" projektu adiutorium.pl, czyli codziennego udostępniania tekstów tradycyjnego brewiarza monastycznego oraz przygotowywania jego wydania łacińsko-polskiego. Można te prace wesprzeć TUTAJ.
Hymn w prosty, a zarazem piękny sposób wysławia Maryję jako najdoskonalsze ze stworzeń Bożych. Matczyna opieka, jaką sprawuje Ona nad wspólnotą Kościoła polega na nieustannej trosce o dobro wiernych. Najświętsza Panna przedstawiona zostaje jako typ dzielnej niewiasty, która wstaje, gdy jeszcze jest noc, i żywność rozdziela domowi (Prz 31,15), otwiera dłoń ubogiemu, do nędzarza wyciąga ręce (Prz 31,20), a wreszcie bada bieg spraw domowych (Prz 31,27), czyli tych, które dotyczą dobra całego Kościoła oraz każdego z jego członków.
Hymnus (ad laudes) |
Hymn |
Quæ caritátis fúlgidum Es astrum, Virgo , súperis, Spei nobis mortálibus Fons vivax es et prófluus.
|
Panno, miłości promienie siejesz jak słońce na niebie, a nam, na ziemi, otwierasz nadziei żywe strumienie. |
Sic vales, celsa Dómina, In Nati cor piíssimi, Ut qui fidénter póstulat, Per te secúrus ímpetret.
|
Wielkim cię darzy posłuchem serce Bożego Dziecięcia, a ten, kto prosi przez Ciebie, jeżeli wierzy, otrzyma. |
Opem tua benígnitas Non solum fert poscéntibus, Sed et libénter sǽpius Precántum vota prǽvenit.
|
Bo w porę, Panno, przynosisz pociechę temu, kto woła, nastajesz także nie w porę i nasze prośby uprzedzasz. |
In te misericórdia, In te magnificéntia; Tu bonitátis cúmulas Quicquid creáta póssident.
|
Tyś miłosierną Królową, Tyś wspaniałości ostoją, wszelakie dobra stworzone w Twojej się łączą osobie. |
Patri sit et Paráclito Tuóque Nato glória, Qui veste te mirábili Circumdedérunt grátiæ. Amen.
|
Chwalmy dziś Ojca i Ducha, i Syna, który się zrodził, za to, że w pełnej łask sukni, do nas, Panienko, przychodzisz. Amen. |
Hymn w dużej mierze składa się z litanijnych zawołań do Maryi Panny, do których dopisane zostały zawołania modlitewne. Adresatka utworu jest za sprawą poczęcia Syna Bożego w cieniu Boga Ojca (zob. Łk 1,35) pomostem do poznania Pana. Jawi się Ona również jako służebnica i królowa, która wyjednuje wiernym Ducha Świętego (por. Dz 1,14; 2,1-4), jak to było w czasach apostolskich, jeszcze za Jej ziemskiego życia. Autor hymnu wskazuje także na fakt, iż Maryja została ustanowiona Matką Kościoła przez samego Jezusa Chrystusa, którego – jak relacjonuje Ewangelia według św. Jana – ostatnie słowa wypowiedziane z krzyża, przed oddaniem ducha, brzmiały: Oto Matka twoja (J 19,27).
Hymnus (ad vesperas) |
Hymn |
Virgo, mater Ecclésiæ, ætérna porta glóriæ, esto nobis refúgium apud Patrem et Fílium. |
O, Panno, Matko Kościoła, o, wieczna bramo do nieba, otwórz nam drogę do Syna, spotkać nam Ojca potrzeba. |
Gloriósa Dei mater, cuius Natus est ac pater, ora pro nobis ómnibus, qui memóriam ágimus. |
O, Matko Boga chwalebna, której był Chrystus poddany, módl się za nami grzesznymi, ilekroć do Ciebie wołamy. |
Stella maris, lux refúlgens, stirps regális, sancta parens, roga Patrem et Fílium ut det nobis Paráclitum. |
O, Gwiazdo morska, o, blasku, przesławny królów korzeniu, proś z nami Ojca i Syna: Przyjdź, Duchu Pocieszycielu! |
Virgo clemens, virgo pia, virgo dulcis, o María, exáudi preces ómnium ad te pie clamántium. |
Pełną litości, łaskawą i słodką bądź nam, Maryjo, słuchaj ufnego błagania, niech wierni z mocy Twej żyją. |
Funde preces tuo Nato, crucifíxo, vulneráto, pro nobis et flagelláto, spinis puncto, felle potáto. |
Zanieś ich prośby Synowi, co za nas dźwigał ciężary, wystawił ciało na bicze, przez krzyż dokonał ofiary. |
Alma mater summi regis, lux et porta celsi cæli, inclína te misérrimis geméntibus cum lácrimis. |
O, Matko Króla na wieki, o, blasku, o, duchowa bramo, najsłabszych otocz opieką, niech czego pragną, dostaną. |
Patri sit et Paráclito tuóque Nato glória, cuius vocáris múnere mater beáta Ecclésiæ. |
Do Ojca, Syna i Ducha lud wierny niechaj zawoła, bo sroga męka Jezusa czyni Cię Matką Kościoła. |
tłum. Michał Gołębiowski
-----
Drogi Czytelniku, w prenumeracje zapłacisz za "Christianitas" 17 złotych mniej niż w salonach prasowych. Zamów już teraz, wesprzesz pracę redakcji w czasie epidemii. Do każdej prenumeraty dołączamy numer archiwalny oraz książkę z Biblioteki Christianitas. Po więcej unformacji kliknij TUTAJ.
-----
(1901-1989), benedyktyn, hymnograf, autor i korektor wielu hymnów w Liturgii Godzin z 1971. Requiescat in pace!