Prezentowany hymn liturgiczny pochodzi z tekstów własnych na wspomnienie św. Bonifacego-Winfryda, biskupa i męczennika, z zakonu benedyktyńskiego, apostoła Niemiec (ok. 673-754). Autorem hymnu (przeznaczonego do jutrzni i nieszporów) jest Raban Maur († 856), również benedyktyn. Tekst oryginalny podajemy za: Enchiridion documentorum ad divinum officium sacrumque peragendum iuxta ritum Romanum monasticum, Fontgombault 1990. Tłumaczenie polskie zostało przygotowane przez Michała Gołębiowskiego i jest to pierwszy polski przekład tego utworu. Tekst został przetłumaczony w ramach realizowanego przez "Christianitas" projektu adiutorium.pl, czyli codziennego udostępniania tekstów tradycyjnego brewiarza monastycznego oraz przygotowywania jego wydania łacińsko-polskiego. Można te prace wesprzeć TUTAJ.
Hymn jednego z najwybitniejszych poetów czasów karolińskich, Rabana Maura, ułożony na cześć św. Bonifacego, biskupa i męczennika, w swojej zasadniczej treści bazuje na znanym obrazie z Ewangelii według św. Jana: Jeżeli ziarno pszenicy wpadłszy w ziemię nie obumrze, zostanie tylko samo, ale jeżeli obumrze, przynosi plon obfity (J 12,24). Autor umiejętnie rozpisał swój utwór na szereg antytez: umieranie i owocowanie, słabość i moc, rozrzucanie ziaren i zbieranie plonów w jedno. Wszystkie przeciwieństwa splatają się ze sobą, aby zarysować Rabanową teologię kapłaństwa. Święty Bonifacy stał się zatem wzorem biskupa, ponieważ mając niewiele naturalnych sił, dokonywał wielkich znaków i cudów, a wreszcie swoją męczeńską śmiercią wypełnił całkowite oddanie pasterza za owce.
Mając na uwadze biegłość Rabana Maura w sztuce poetyckiej, zdecydowałem się na dokonanie przekładu rymowanego. Tekst łaciński cechuje się bowiem walorami formalnymi, których nie da się jednoznacznie oddać w języku polskim, choć pewnych ich ekwiwalentem może być rym.
Hymnus |
Hymn |
Prǽsulis exúltans célebret Germánia laudes, Et Bonifátii opus Mártyris almíficum.
|
Niech się cieszy Germania, oto święto nastaje, dzisiaj dzieła biskupa chwalmy dobrym zwyczajem. |
Ordinat hunc Roma, mittit Británnia mater, Doctórem pópulis et decus Ecclésiæ,
|
Rzym go chętnie powołał, a Brytania posłała, aby lud wziął naukę, Kościół okryła chwała. |
Pontíficem summum, signórum fúlmine clarum, Elóquio nítidum, móribus egrégium.
|
Kapłanowi wyśpiewuj, który słynął cudami, który mową i czynem tak zajaśniał nad nami, |
Quem Francus Frisóque simul Saxóque minístrum Ætérnæ vitæ prǽdicat esse sibi.
|
że Frank, Sas razem z Fryzem, poszukując opieki, w nim poznali szafarza daru życia na wieki. |
Quod terra móritur fruméntum, plúrima confert Sémina, fructúmque multiplicáre studet.
|
Tak, jak ziarno rzucone ginąc w ziemi czeluści, kiedyś owoc przyniesie, plon obfity wypuści, |
Sicque Sacerdótis Dómini lætíssima crescit Paucis ex granis multiplicánda seges.
|
tak też kapłan Chrystusa, kiedy sieje i głosi, z małych ziaren się rodząc, wielkie zbiory przynosi. |
Glória summa Patri, compar sit glória Nato ; Laus et in ætérnum, Spíritus alme, Tibi. Amen.
|
Za co chwalmy niezmiennie Ojca, Syna i Ducha, naszych pieśni, o Boże, dawco życia, wysłuchaj! Amen. |
tłum. Michał Gołębiowski
-----
Na stronie adiutorium.pl codziennie udostępniamy teksty liturgiczne w języku łacińskim i języku polskim, żebyście mogli się razem z mnichami modlić się brewiarzem monastycznym. Ta codzienna praca redakcyjna, a czasem także praca tłumacza, nie obywa się bez znacznego nakładu czasu i sił, a jest działaniem non-profit. Mamy nadzieję, że kiedyś dzięki tej pracy cząstkowej będziemy mogli zaprezentować pełny monastyczny brewiarz łacińsko-polski, także w wersji drukowanej. Informację jak wesprzeć adiutorium.pl znajdziesz TUTAJ.
-----
(780 − 856), mnich benedyktyński, teolog, autor hymnów brewiarzowych, kronikarz i uczony czasów karolińskich. Requiescat in pace!