Na czwartą niedzielę września kalendarz liturgiczny dla diecezji polskich wydany przez Episkopat Polski w 1964 r., a zatwierdzony przez Stolicę Apostolską w roku 1965 r. – a więc ostatnia wersja kalendarza przed wprowadzeniem w 1965 r. zreformowanego Ordo Missae przewiduje święto Rocznicy Poświęcenia Własnego Kościoła. Święto to ma I klasę a zatem ma pierwszeństwo przed oficjum niedzieli. W kalendarzu zwyczajnej formy rytu rzymskiego analogiczne świto obchodzone jest w ostatnią niedzielę października. Święto to obchodzone jest we wszystkich kościołach konsekrowanych z wyjątkiem katedr, które rocznicę swojego poświęcenia obchodzą w dniu faktycznej rocznicy.Mszał św. Piusa V na samą uroczystość poświęcenia kościoła oraz jej rocznicę przewiduje mszę „Terribilis”, której introit zaczyna się od wziętych z księgi Rodzaju słów patriarchy Jakuba, który po przebudzeniu się ze słynnego snu o drabinie sięgającej nieba mówi z trwogą i zachwytem: „O, jakże miejsce to przejmuje grozą! Prawdziwie jest to dom Boga i brama do nieba!” (Rdz 28, 17). Już zatem pierwsze słowa tej mszy ukazują nam teologiczny sens budynku kościoła, jako miejsca udzielania odpuszczenia grzechów i szafarstwa innych sakramentów, bez których droga do nieba byłaby zamknięta.

 

Spośród innych propriów tej mszy pragnę zwrócić uwagę na perykopę ewangeliczną, wziętą ze Ewangelii św. Łukasza (Łk 19, 1-10) i opowiadającą o celniku Zacheuszu, wspinającym się na drzewo, by móc zobaczyć przechodzącego Pana Jezusa. U tego pogardzanego przez ortodoksyjnych żydów grzesznika Zbawiciel chce spożyć wieczerzę, czym doprowadza go do nawrócenia i publicznego zadośćuczynienia. Błogosławiąc pokutującemu Zacheuszowi Chrystus Pan oznajmia: „Dziś zbawienie stało się udziałem tego domu (…)”.

Pozornie, słowa te, odnoszą się jedynie do domu i rodziny Zacheusza. Liturgia Kościoła często jednak wydobywa z tekstów natchnionych znaczenia, które nie są widoczne przy pierwszej lekturze. Dobrym przykładem jest wybór perykopy ewangelicznej na święto Wniebowzięcia NMP (ten formularz mszalny został zastąpiony nowym po ogłoszeniu dogmatu o Wniebowzięciu w 1950 r.) Mowa w niej o wizycie Jezusa w Bretanii u Marii i Marty i o Jezusowej pochwale kontemplacyjnej postawy Marii „Maria obrała najlepszą cząstkę, której nie będzie pozbawiona” (Łk. 10, 42). Liturgia pochwałę tę odniosła do Niepokalanej Matki Pana, chodź nie wynika to wprost z tekstu Ewangelii.

Podobnie jest i z fragmentem Ewangelii o Zacheuszu. Błogosławieństwo dla domu Zacheusza (zarówno w sensie budynku jak i jego mieszkańców) liturgia odnosi do budynku kościoła i wiernych, którzy się w nim gromadzą.

Dzień konsekracji budynku kościoła naprawdę jest dniem, w którym „zbawienie staje się jego udziałem”. Budynek kościoła przestaje być tylko budowlą materialną, ale staje się miejscem, w którym poganie otrzymują życie nadprzyrodzone a wierni odzyskują je przez sakrament pokuty i umacniają przez inne sakramenty. Wreszcie kościół jest miejscem bezkrwawego uobecnienia ofiary Chrystusa Pana, przez którą „zbawienie stało się udziałem” całego świata.

 

Michał Barcikowski