Upadek i odbudowa kultury chrześcijańskiej

Książka zawiera dwie fundamentalne prace wybitnego amerykańskiego pisarza i naukowca, które z jednej strony diagnozują kryzys duchowy cywilizacji Zachodu a z drugiej przedstawiają konkretny projekt jej odbudowy. Humanistyczny program odbudowy edukacji klasycznej i cywilizacji chrześcijańskiej. Prawdziwe kompendium zasad i praktyk kultury chrześcijańskiej.

 

Część pierwsza: Upadek cywilizacji chrześcijańskiej

Część druga: Odrodzenie cywilizacji chrześcijańskiej

 

Na potrzeby wydania polskiego publikacja łączy dwie książki, które odrębnie ukazały się m.in. w Stanach Zjednoczonych, Francji i Hiszpanii. Niedługo ukażą się też w Brazylii. Wydawca polski zdecydował się na edycję wspólną, wychodząc z założenia, że prace tę są propozycją integralną. Z jednej strony diagnozują kryzys duchowy cywilizacji Zachodu, a z drugiej przedstawiają konkretny projekt jej odbudowy. Można je czytać odrębnie, ale lepiej czytać je razem.

 

John Senior (1923–1999) to wybitny amerykański wykładowca, pisarz i wychowawca. Jedna z najważniejszych i legendarnych postaci współczesnego amerykańskiego katolicyzmu. W młodości marksista, później wyznawca myśli wschodniej, a następnie, przez prawie 40 lat, konsekwentny rzymski katolik. Uznany za jednego z pięćdziesięciu najbardziej wpływowych amerykańskich nauczycieli akademickich. Współtwórca oryginalnego programu edukacji humanistycznej, który przez odwołanie do „eksperymentu tradycji” wzbudził prawdziwy ruch duchowy na uniwersytecie, gdzie pracował. Setki studentów uczyło się dobrowolnie katechizmu, ponad dwustu się nawróciło, wielu przyjęło chrzest, więcej niż dwudziestu zostało kapłanami, zakonnikami czy siostrami zakonnymi w zakonach kontemplacyjnych. Na zajęciach czytano wielkie dzieła cywilizacji zachodniej, recytowano poezje, uczono się łaciny, także tej żywej, by móc po łacinie rozmawiać. Studiowano Platona, Chaucera i Szekspira; czytano „Odyseję”, „Eneidę” i „Pieśń o Rolandzie”. Nie po to, żeby następnie to krytycznie rozbierać, ale wszystko w duchu zaleceń, które św. Benedykt zawarł na początku swojej Reguły: „Słuchaj, synu, nauk mistrza i nakłoń [ku nim] ucho twego serca”. I wszystko to, żeby świat lepiej poznać, zrozumieć i w końcu pokochać.

 

Jest to manifest geniusza nawrócenia kultury. Geniusza wcielonego, to znaczy mędrca, który w samym środku uniwersyteckiej, amerykańskiej nowoczesności zdołał w latach 70. XX wieku zasadzić swoją małą roślinkę odbudowy edukacji klasycznej i cywilizacji chrześcijańskiej: program humanistyki, który ukształtował wielu, a licznych nawrócił. To powinno nas dodatkowo upewniać: John Senior to nie tylko jeden z myślicieli – ale nauczyciel, wychowawca, który uruchomił małą lawinę odrodzenia kultury katolickiej i konwersji religijnych w środowiskach studenckich USA. Głosił, że na Zachodzie stanęliśmy jakby u końca liberalnej arterii kultury zachodniej. Podczas gdy tak wielu wybitnych chrześcijan nadal żywiło złudzenia o możliwości zwykłego naprostowania kultury romantycznej i modernistycznej jako takiej, Senior widział konieczność ponownego nawrócenia się ludzi Zachodu na chrześcijaństwo z pomocą wielkiej tradycji sprzed narzucenia się wyrobu chrześcijańskopodobnego.

Paweł Milcarek

 

Cisza i modlitwa więcej zdziałają dla odbudowania kultury chrześcijańskiej niż hałaśliwe działanie, a książka ta wiedzie właśnie ku ciszy. Jest to prawdziwe kompendium zasad i praktyk kultury chrześcijańskiej. Równie piękne i rozkoszne jak dzieła Szekspira, tak samo poważne i trzeźwe jak „O naśladowaniu Chrystusa” oraz doskonałe i inspirujące jak pisma świętych.

Andrew Senior